آموزش طبخ انواع آش برای سرماخوردگی؛ نسخههای اصیل طب سنتی برای تقویت بدن
سرماخوردگی در نگاه طب سنتی فقط ضعف سیستم ایمنی نیست؛ نشانهای است از اینکه بدن حرارت غریزیاش کاهش یافته و غلبه سردی اتفاق افتاده است. در چنین شرایطی، بهترین غذا برای کمک به بهبود غذاهای گرم، مقوی، رطوبتبخش و سبک است؛ و آشها دقیقاً چنین ویژگیهایی دارند.
در روزهایی که گلودرد، لرز، بیحالی و آبریزش امان آدم را میبرد، یک کاسه آش گرم میتواند:
- توان بدن را زودتر برگرداند
- سرفه و التهاب گلو را کم کند
- هضم را بهبود دهد
- به پاکسازی و رفع مواد زاید کمک کند
در این مقاله، به عنوان پزشک و استاد طب ایرانی–اسلامی، یک راهنمای جامع و کاربردی برای بهترین آشهای مناسب سرماخوردگی ارائه میکنم؛ آشهایی که هم در طب سنتی توصیه شدهاند و هم تجربه مردم آن را تأیید میکند.
در میان آنها، آش سرماخوردگی دکتر روازاده یکی از مؤثرترین نسخههاست که در این مقاله با دستور کامل و نحوه مصرف معرفی میشود.
بیایید از پایه شروع کنیم.
فواید آش در دوران سرماخوردگی از دیدگاه طب ایرانی
از نگاه طب سنتی، بدنِ سرماخورده نیازمند سه چیز است:
| نیاز بدن | توضیح |
| گرمای ملایم | برای رفع سردی و رطوبت سرد ناشی از بیماری |
| رطوبت مفید | برای نرم کردن سینه و گلو |
| غذای سبک و زودجذب | چون در این دوران قوه هاضمه ضعیف میشود |
آشها با ترکیب حبوبات سبک، سبزیهای موثر، غلات مقوی، آب زیاد و حرارت ملایم پخت بهترین انتخاب هستند.
انواع آش برای سرماخوردگی (بهترین نسخههای طب سنتی)
در این بخش، چند آش مهم و کاربردی را آموزش میدهیم:
- آش سرماخوردگی دکتر روازاده (نسخه اصلی)
- آش شلغم (قویترین نسخه برای گلودرد و ضعف شدید)
- آش جو مخصوص سرفه و التهاب سینه
- آش رشته سبک برای تقویت انرژی
- آش بلغور گندم برای پاکسازی معده و روده
- آش سبزیجات گرم برای گرمکردن بدن و کاهش لرز
هر آش با مواد لازم، روش تهیه و توضیح طبع ارائه شده است.

آش سرماخوردگی دکتر روازاده (نسخه اصلی و معتبر)
این آش یکی از مؤثرترین غذاهای طب سنتی برای درمان سریعتر علائم سرماخوردگی است.
مواد اولیه این آش همگی گرم، تقویتکننده و تنظیمکننده سیستم ایمنی هستند.
مواد لازم
| ماده | مقدار |
| برنج ایرانی | یک مشت |
| پیاز | یک عدد |
| زردک | یک عدد متوسط |
| سیب درختی | یک عدد کوچک |
| کدوحلوایی بدون پوست | کمی |
| شلغم | ۱ قاشق |
| نمک دریا | مقدار لازم |
| آب | 6–7 لیوان |
| سبزی آش | دلخواه |
| به | یک عدد کوچک |
| پرسیاوشان | مقدار کم |
| گیاه زوفا | مقدار کم |
| گل بنفشه خشک شده | مقدار کم |
| لیمو تازه | به مقدار دلخواه |
روش تهیه
- زردک، پیاز، کدوی حلوایی بدون پوست، شلغم، به و سیب درختی و مقدار کمی برنج و سبزی آش آماده کرده و به همراه آب در حرارت ملایم شروع به طبخ نمایید.
- پس از مدتی گیاه خشک پرسیاوشان، زوفا و بنفشه به آش فوق افزوده و صبر کنید تا جا بیفتد .
- قبل از مصرف، مقدار کمی نمک دریا و آبلیمو به آن اضافه نمایید.
تذکر :
- بجای پیاز می توانید از پیازچه به همراه چند حبه سیر نیز استفاده نمایید.
- در مواقعی که تب وجود ندارد می توان یک تکه ماهیچه گوسفند نیز به آش اضافه کرد.
- گیاه های خشک پرسیاوشان، زوفا و بنفشه را از عطاری ها می توانید تهیه نمایید.
طبع و فواید
- طبع آش گرم است و برای بدن سردشده مفید
- باعث تقویت حرارت غریزی میشود
- به رفع سوزش گلو، آبریزش بینی، سردی دست و پا، سرفه سرد کمک میکند
- برای کودکان و سالمندان مناسب است
- این غذا بسیار پر انرژی و زود هضم بوده و برای بیماری های تب دار عفونی بسیار مفید است
- نرم کننده و دفع کننده مخاط سیستم تنفسی
- جالب است بدانید در بسیاری از مواقع، با یکی دو وعده مصرف این آش در هنگام سرماخوردگی، کل علایم آن فروکش می کند
همچنین بخوانید: عسل و تقویت سیستم ایمنی بدن؛ راز طلایی سلامتی در طب سنتی و علم مدرن
آش شلغم؛ معجزه طب سنتی در اوج سرماخوردگی
اگر بخواهم تنها یک آش را به فردی که سرماخوردگی شدید دارد پیشنهاد دهم، آش شلغم انتخاب اول است.
مواد لازم
| ماده | مقدار |
| شلغم تازه | ۳–۴ عدد |
| هویج | ۱ عدد |
| برنج یا بلغور | ۲–۳ قاشق |
| پیاز | ۱ عدد |
| نمک طبیعی | مقدار کم |
طرز تهیه
- شلغمها را نگینی کنید.
- پیاز را کمی تفت دهید.
- برنج یا بلغور را اضافه کنید.
- شلغم و هویج را با آب بپزید تا کاملاً نرم و لعابدار شود
فواید
- ضدعفونیکننده قوی مجاری تنفسی
- مناسب تب همراه سردی
- مؤثر در نرمکردن سینه و کاهش سرفه
- تقویتکننده سیستم ایمنی
طبع شلغم کمی گرم و بسیار رطوبتبخش است؛ دقیقاً همان چیزی که بدن بیمار نیاز دارد.
آش جو؛ بهترین آش برای سرفه و التهاب ریه
جو یک غذای ملایم، مقوی و ضدالتهاب است.
مواد لازم
- جو پوستکنده یا پرک
- پیاز
- هویج
- کمی مرغ
- نمک طبیعی
روش تهیه
- پخت مرغ: مرغ را با پیاز، زردچوبه، نمک و فلفل بپزید و پس از پخت ریشریش کنید.
- تفت دادن سبزیجات: پیاز و هویج نگینی را در روغن تفت دهید تا نرم شوند. سپس رب گوجهفرنگی را اضافه کرده و کمی دیگر تفت دهید.( در صورت داشتن سینه درد بهتر است از تفت دادن صرفه نظر کرده و به صورت خام در آب مرغ یا جو سبزیجات را بپزید )
- پخت اولیه سوپ: جوی خیسخورده را به همراه آب مرغ (صاف شده) به قابلمه سبزیجات اضافه کنید. حرارت را کم کنید و اجازه دهید جو و هویج به طور کامل بپزند (حدود ۱ ساعت).
- اضافه کردن مواد نهایی: مرغ ریشریش شده، آرد برنج حل شده در آب سرد (که از صافی رد شده) و جعفری خرد شده را به سوپ اضافه کنید.
- غلیظ شدن و پخت نهایی: اجازه دهید سوپ حدود ۱۵ دقیقه دیگر بجوشد تا غلیظ شود و طعمها با هم ترکیب شوند.
فواید
- آرامبخش سینه
- مفید برای سرفه و خشکی گلو
- کمک به دفع اخلاط فاسد
این آش برای کودکان هم بسیار مناسب است.
همچنین بخوانید: اصول تغذیه سالم برای کودکان دبستانی

آش رشته سبک؛ انرژیبخش و مناسب دوران نقاهت
این آش برای زمانی عالی است که بیمار:
- ضعف شدید دارد
- اشتها کم شده
- سیستم ایمنی به انرژی سریعالجذب نیاز دارد
مواد لازم
- رشته سوپ
- هویج
- پیاز
- سبزی آش کمحجم
- مقداری آبقلم
طرز تهیه
در انتهای مراحل پخت، رشته را اضافه میکنیم تا زیاد لعاب بیندازد ولی سنگین نشود.
آش بلغور؛ پاکسازی معده و تقویت هضم در سرماخوردگی
بلغور گندم یکی از بهترین غلات در طب ایرانی است.
مواد لازم
- بلغور گندم
- عدس نیمپز
- پیاز
- سبزی گرم (نعناع خشک، مرزه، ترخون)
فواید
- تقویت معده و روده
- کاهش حالت تهوع
- تقویت انرژی پایه بدن
آش سبزیجات گرم؛ نسخه گیاهی برای رفع لرز
اگر بدن سرد سرد شده و لرز شدید وجود دارد، این آش بسیار مؤثر است.
مواد لازم
- کدو
- هویج
- اسفناج کم
- پیاز
- کمی زنجبیل تازه
- بلغور یا برنج
فواید
- افزایش حرارت بدن
- ضدالتهاب
- افزایش قوای عمومی
چه آشی برای چه علائمی بهتر است؟
| علامت | بهترین آش |
| سرفه خشک | آش جو + آش شلغم |
| گلودرد | آش شلغم |
| لرز و سردی شدید | آش سبزیجات گرم |
| ضعف بدن | آش رشته سبک + آش سرماخوردگی دکتر روازاده |
| سینهدرد | آش جو |
| تب سرد | آش سرماخوردگی + آش شلغم |
نکات کلیدی طب سنتی در مصرف آشها
- مقدار مصرف باید کم ولی مکرر باشد.
- از آبلیموی تازه در پایان پخت استفاده شود، نه در زمان جوشیدن.
- همراهی با دمنوشهایی مثل آویشن، پونه، زنجبیل بسیار مفید است.
- از مصرف مواد سرد مثل ماست، خیار و ترشیها پرهیز کنید.
- در کودکان، مقدار روغن باید خیلی کم باشد.
پرسشهای متداول
بهترین آش برای شروع سرماخوردگی چیست؟
آش سرماخوردگی دکتر روازاده و آش شلغم بهترین انتخاب هستند.
برای کودکان چه آشی بهتر است؟
آش جو و آش سرماخوردگی بهترین انتخاباند.
آیا مصرف زنجبیل در آش مفید است؟
برای افراد با طبع خیلی خشک یا صفراوی بهتر است با احتیاط مصرف شود.
آیا آش رشته برای سرماخوردگی خوب است؟
در مراحل نقاهت عالی است، اما در اوج بیماری باید آش سبکتر مصرف شود.
در سرماخوردگیهای شدید چه آشی زودتر اثر میکند؟
آش شلغم و آش جو از سریعترینها هستند.
جمعبندی
آشها از دیدگاه طب ایرانی بهترین غذا برای دوران سرماخوردگی هستند چون:
- هضم آسان دارند
- بدن را بهصورت طبیعی گرم میکنند
- انرژی قابل جذب فراهم میکنند
- به پاکسازی بدن کمک میکنند
و اگر این آشها با مواد اولیه سالم، طبیعی و بدون افزودنی تهیه شوند، اثرشان چند برابر میشود.
به همین دلیل، همیشه توصیه میکنم از مواد اولیهای استفاده کنید که:
- کاملاً تازه باشند
- کیفیت بالا داشته باشند
- طبع آنها با نسخههای طب سنتی سازگار باشد
این انتخاب کوچک، روند بهبود را به شکل چشمگیری کوتاه میکند و سلامت خانواده را تضمین میکند.
عطارخونه | خرید اینترنتی محصولات ارگانیک


سلام و عرض ادب؛ لطفا سوال خود را در گروه پرسش و پاسخ عطارخونه در تلگرام یا ایتا مطرح کنید تا توسط کارشناس طب سنتی عطارخونه به سوال شما پاسخ داده شود
سلام اقای دکتر من چندین ساله که فیبروم دارم و کفتن باید عمل کنید من مترسم عمل کنم چون ممکنه به رحم اسیب بزنه تو طب سنتی برای درمان ان راهی هست و جکاری باید انجام یدم انقدر بزرگ شده که ادم فکر میکنه بچه کوچک تو شکم دارم
سلام اقای دکتر من دهنم همیشه بو میده میشه کمکم کنیدچ گرسنه باشم چ نباشم بومیده مسواکم میزنم اصلا فرقی نمیکنه توروخدا ی راهی نشونم بدین
بوی بد دهان
بد بویی دهان از چند علت می تواند باشد :
دندان خراب که باید اصلاح شود.
عفونت لثه که معمولا همراه با
خونریزی لثه است. درمان این قسم شامل فصد و مضمضه سرکه در دهان و خوردن جوشانده هلیله است.
افزایش حرارت معده که علامتش این است که با غذا خوردن کمتر شده و دندان هم ممکن است تیره شود و درمانش خوردن خیسانده زردآلو صبحها و خیار و آلو و سکنجبین است.
تجمع بلغم عفونی در معده که علامتش این است که با خوردن و شستن دهان، تغییری نمی کند مگر خیلی کم و درمانش قی کردن با خوردن جوشانده شوید و تخم ترب و خوردن زنجبیل و گلقند عسلی و سکنجبین عسلی و… و غذا باید غذاهای خشک کننده چون کباب باشد و از خوردن ماست و دوغ و… پرهیز شود.
ترشحات پشت حلق که از سر به محوطه دهان می ریزد و علامتش این است که اگر چیزهای شور و ترش مضمضه کنند، رطوبات لزج بدبو از لثه و سر جدا می شود اما بوی دهان موقتا برطرف میشود و کاملا رفع نمی شود. و باید با مصرف حب ایارج سر و مغز پاکسازی شود. جهت تقویت لثه سرکه شیره ای که داخلش مورد و گلنار جوشانده اید مزه مزه کنید.
سلام من یه چندسالی هست درگیرریزش موهستم هرکاری بگیدانجام دادم ولی درست نشده ارثی نیست هرآزمایشی هم دادم گفتن سالمی زالو انداختم داروی بلغم زداخوردم روغن مالی کردم ولی خوب نشدالانم دیگه کف سرم گامل معلومه برای یه خانم زیبایی به موهاش بستگی داره میشه دراین زمینه کمکم کنید
میتوانید مورد و مازو را به نسبت مساوی کوبیده و مخلوط نمایید،با مقداری آب خمیر کرده و به مدت 5ساعت به سر ببندید و بعد از آن سر را آبکشی نموده،سپس سر را با جوشانده هلیله سیاه بشویید
. 1قاشق چایخوری حنا را با نصف استکان روغن زیتون و 1عدد زرده تخم مرغ محلی مخلوط کرده و هفته ای 1الی 2بار به کف سر و ریشه موها بمالید و به مدت 5ساعت بماند، سپس موها را بشویید
موها را نشسته شانه کنید، استحمام را به طور نشسته انجام دهید، صورت را روزانه با آب بشویید، برای شستشوی پوست و مو از صابون قهوه ای و زیتون و لیف پشمی استفاده کنید گل سرشور را با آب ولرم مخلوط و موها را با آن شستشو دهید، اکلیل کوهی دم کرده روزی یک فنجان میل شود.
محلول ضد ریزش مو مجموعه مفید است.
سیر را نصف کرده روی موضع بمالید.
دم کرده افتیمون و آب طلا خورده شود.
گرده گل،شربت حیات و روزانه 10 عدد مویز مفید است.
گزنه دم کرده به سر بزنید.
دود درخت مو به سر.
آدامس استفاده نشود.
سلام آقای دکتر خوشحالم از اینکه پیجتونو دارم من که به طب سنتی ایمان دارم فوقالعاده است خداراشکرهنوزادمهای روراست مثل آقای دکتروجوددارن .
احسنت
اقاِدکتر مدت هشت سال دارور اعصاب خوردم مدت شش سال گذاشتم کنار تحت نظر تب گیای بودم یه سال خوب شدم ولی اقای دکتر نتونست خوابمو درست کن به مدت شش سال در شبانه روز دو ساعت هم نمیخوام خسته شدم از بیخوای صمن وارد رختخواب میشم پاهام به خارش کردن میگیره لطفن من راهنمای کنید از بخوای خسته ام نه دارو گیاهی جواب گو بدنم نه شیمیای
اصول تغذیه سالم را رعایت نمایید.
حداقل 2ساعت بعد از صرف غذا بخوابید.
قبل از خواب آب سرد یا گرم نخورید.
یک پارچه نخی را به گلاب آغشته کرده و کنار سرتان حین خواب قرار دهید.
از مصرف مواد غذایی با طبع سرد پرهیز شود.
عرق و دم کرده بهارنارنج هر شب 1فنجان مفید است.
نسخه خواب مجموعه مفید است.
سلام…انشالله همیشه سلامت باشین
سلام زردک چیه
هویج ایرانی
عالیه ممنون
الهی دست به خاک بزنید براتون طلا بشه برکت وسلامتی به وفور توزندگیتون فوران کنه عمرتون چون آب روان وجاری باشه دکترجان
باز هم از آش های رژیمی بزارید ممنون
سلام خدا عمر طولانی به شما بده تا همچنان مردم را آگاه کنید دعاگوی شما هستم
سلام خداقوت بده به شما دکترها
خدا شما رو عاقبت به خیر و از تمام بلاها حفظ کنه
خدا خیرتون بده عالی بود