خواص روغن بهارنارنج + طرز تهیه و طریقه مصرف

بازدید: 5 بازدید
روغن بهارنارنج

🌼 روغن بهارنارنج( نرولی) چیست و چگونه تهیه می‌شود؟ ( معرفی جامع روغن بهارنارنج )

روغن بهارنارنج یکی از روغن‌های معطر و پرخاصیت است که از شکوفه‌های درخت نارنج استخراج می‌شود. این روغن در طب سنتی ایران و همچنین طب گیاهی جهان جایگاه ویژه‌ای دارد. از گذشته تا امروز از روغن بهارنارنج برای آرامش اعصاب، زیبایی پوست و تقویت مو استفاده می‌کردند.
در ادامه به صورت جامع به خواص، طبع، طرز تهیه، طریقه مصرف و حتی مضرات روغن بهارنارنج می‌پردازیم.

نرولی یا همان روغن بهارنارنج

نرولی (Neroli) همان روغن بهارنارنج هست که از شکوفه‌های درخت پرتقال تلخ (Citrus aurantium var. amara) به دست می اید.
🔹 نام “نرولی” از یک شاهزاده‌خانم ایتالیایی به اسم پرنسس نرولا در قرن هفدهم گرفته شده. اون عاشق بوی شکوفه‌های پرتقال تلخ بود و از این اسانس برای خوشبو کردن دستکش‌ها و حمامش استفاده می‌کرد. از اون زمان این روغن به اسم “Neroli oil” معروف شد.

✅ تفاوت نرولی با دیگر روغن‌های پرتقالی:

  • نرولی (Neroli oil):

از شکوفه‌ها گرفته می‌شود → رایحه ملایم، گلی و کمی تلخ.
  • بیتِر اورنج اویل (Bitter orange oil):

از پوست میوه پرتقال تلخ گرفته می‌شود → رایحه تیز و مرکباتی.
  • پِتیت‌گرین (Petitgrain):

از برگ‌ها و شاخه‌های جوان درخت پرتقال تلخ گرفته می‌شود → رایحه سبز و چوبی.

🌿 خلاصه:

وقتی می‌گوییم “روغن بهارنارنج” یا “نرولی”، منظورمان همان اسانس گران‌بها و خوشبویی هست که از شکوفه پرتقال تلخ گرفته می‌شود و در عطرسازی، مراقبت پوست و طب سنتی کاربرد دارد.

🌿 خواص روغن بهارنارنج در طب سنتی

طب سنتی معتقد است که روغن بهارنارنج خاصیت مفرح قلب، آرام‌کننده اعصاب، بهبوددهنده عملکرد معده و تقویت‌کننده پوست را دارد.

🔹 در نسخه‌های سنتی، این روغن را برای رفع دل‌پیچه، درمان استرس و بهبود لک‌های پوستی توصیه کرده‌اند.

از نگاه طب سنتی، روغن بهارنارنج تنها یک روغن زیبایی نیست، بلکه یک داروی روحی و جسمی محسوب می‌شود. هم اعصاب را تقویت می‌کند، هم برای پوست و مو مفید است و هم در طب مزاجی برای متعادل کردن طبع‌های سرد و تر به‌کار می‌رود.

۱. تقویت قلب و اعصاب

در متون طب سنتی آمده که بوییدن و ماساژ با روغن بهارنارنج، دل‌تنگی، استرس و بی‌خوابی را کاهش می‌دهد. به همین دلیل، در گذشته در روغن‌مالی‌ها و ماساژهای آرام‌بخش استفاده می‌شده است.

۲. مفید برای پوست

  • اطبای قدیم معتقد بودند روغن بهارنارنج خاصیت قابض دارد؛ یعنی منافذ باز پوست را می‌بندد.
  • برای روشن‌کردن و پاکسازی لک‌های سطحی پوست توصیه می‌شده است.
  • در ترکیب با روغن بادام تلخ یا روغن کنجد برای نرم‌کنندگی پوست به‌کار می‌رفته.

3. تقویت‌کننده مو

  • در طب سنتی از روغن بهارنارنج به‌عنوان یک تقویت‌کننده ریشه مو و جلوگیری از ریزش مو نام برده‌اند.
  • گفته می‌شود ماساژ سر با این روغن باعث افزایش حرارت معتدل در پوست سر و تحریک رویش مو می‌شود.

۴. آرام‌بخش خواب و کاهش غم و اندوه

  • اطباء گذشته بر این باور بودند که رایحه و ماساژ با روغن بهارنارنج، قلب را شاد می‌کند.
  • برای افرادی که بی‌خوابی یا کابوس دارند، بوییدن این روغن همراه با استنشاق بخور آن توصیه شده است.

۵. تنظیم گوارش

• هرچند مصرف خوراکی روغن بهارنارنج توصیه نمی‌شود، اما در گذشته از بخور آن برای تقویت معده، رفع حالت تهوع و هضم بهتر استفاده می‌کردند.

همچنین بخوانید: خواص روغن پونه برای پوست و مو + طرز تهیه و طریقه مصرف

 

روغن بهارنارنج

 

🔥 طبع روغن بهارنارنج از نگاه طب سنتی

طبع روغن بهارنارنج گرم و خشک است.
این روغن برای افراد سردمزاج بسیار مفید است و باعث تقویت انرژی، افزایش نشاط و کاهش رطوبت اضافی بدن می‌شود.

🌙 کاربرد روغن بهارنارنج در روش‌های سنتی

• روغن‌مالی بدن:

در طب سنتی برای آرام‌سازی اعصاب و رفع خستگی بدن، ماساژ بدن با روغن بهارنارنج رایج بوده.

• ترکیب با روغن‌های دیگر:

برای افزایش اثرات درمانی، معمولاً آن را با روغن بنفشه یا روغن بادام ترکیب می‌کردند.

• بخور سنتی:

چند قطره روغن بهارنارنج در آب داغ برای بخور صورت یا استنشاق بخار، جهت باز شدن مجاری تنفسی و آرامش اعصاب توصیه شده.

💆‍♀️ خواص روغن بهارنارنج برای پوست صورت

یکی از مهم‌ترین کاربردهای این روغن، در روتین مراقبت از پوست صورت است:
  • آبرسانی و نرم‌کنندگی پوست خشک
  • کاهش چین و چروک و خطوط ریز
  • کمک به درمان آکنه به دلیل خاصیت ضدباکتریایی
  • روشن‌کنندگی پوست کدر

👉 روش مصرف پیشنهادی:

چند قطره روغن بهارنارنج را با روغن بادام شیرین ترکیب کرده و شب‌ها روی پوست تمیز ماساژ دهید.

🌸 خواص روغن بهارنارنج برای سفیدی پوست

روغن بهارنارنج با ترکیبات طبیعی‌اش می‌تواند باعث روشن‌تر شدن رنگ پوست و کاهش تیرگی‌ها شود. استفاده مداوم از این روغن به صورت ماساژ یا ترکیب در ماسک‌های خانگی، به پوست شفافیت می‌دهد.

🌺 خواص روغن بهارنارنج برای لک صورت

لک‌های پوستی ناشی از آفتاب، بارداری یا جای جوش با مصرف منظم این روغن کم‌رنگ می‌شوند.

👉 دستور مصرف برای لک:

چند قطره روغن بهارنارنج را با کمی گلاب و خاک رس مخلوط کرده و به صورت ماسک هفته‌ای ۲ بار روی لک‌ها بزنید.

💇‍♀️ خواص روغن بهارنارنج برای مو

روغن بهارنارنج به دلیل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، برای مو بسیار مفید است:
  • تقویت ریشه مو و جلوگیری از ریزش
  • افزایش درخشندگی موها
  • رفع خشکی پوست سر
  • کمک به بهبود موخوره

👉 روش مصرف برای مو:

چند قطره روغن بهارنارنج را به شامپوی خود اضافه کنید یا هفته‌ای یک‌بار با روغن زیتون ترکیب کرده و پوست سر را ماساژ دهید.

⚠️مضرات روغن بهارنارنج

هرچند روغن بهارنارنج طبیعی و مفید است، اما مصرف بی‌رویه آن می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند:
  • ایجاد حساسیت پوستی در برخی افراد
  • نامناسب برای افراد با طبع خیلی گرم (باعث جوش و خارش می‌شود)
  • زیاده‌روی در مصرف خوراکی ممکن است باعث بی‌خوابی شود
👉 توصیه می‌شود قبل از مصرف روی پوست، تست حساسیت (مالیدن یک قطره روی بازو) انجام دهید.

🛠️ طرز تهیه روغن بهارنارنج در خانه

روش تهیه ساده:

  • شکوفه‌های تازه بهارنارنج را جمع‌آوری کنید.
  • آن‌ها را داخل یک شیشه شیشه‌ای تمیز بریزید.
  • روی گل‌ها روغن حامل (مثل روغن زیتون یا بادام) بریزید تا کاملاً پوشانده شود.
  • شیشه را ۲ هفته در معرض نور غیرمستقیم آفتاب قرار دهید.
  • پس از این مدت روغن را صاف کرده و در ظرف تیره نگهداری کنید.

🧴 طریقه مصرف روغن بهارنارنج

  • برای پوست صورت:

ماساژ شبانه با چند قطره روغن

  • برای مو:

افزودن به ماسک مو یا شامپو

  • برای آرامش اعصاب:

چند قطره روی شقیقه‌ها و پشت گردن ماساژ دهید

  • برای لک صورت:

استفاده در ترکیب ماسک‌های طبیعی مثل گلاب و خاک رس

همچنین بخوانید: خواص روغن آویشن برای پوست و مو + طرز تهیه و طریقه مصرف

📊 جدول خلاصه خواص و روش مصرف روغن بهارنارنج

مورد مصرف خواص اصلی روش پیشنهادی مصرف
پوست صورت روشن‌کننده، ضدلک، ضدچروک ماساژ شبانه یا ماسک با گلاب
سفیدی پوست شفافیت و درخشندگی ترکیب با روغن بادام یا ماسک خاک رس
لک صورت کاهش لک ناشی از جوش و آفتاب ماسک روغن بهارنارنج + گلاب
مو تقویت ریشه، رفع خشکی ماساژ با روغن زیتون یا افزودن به شامپو
آرامش اعصاب ضد استرس و بی‌خوابی ماساژ روی شقیقه‌ها
طب سنتی گرم و خشک، مفرح قلب مصرف موضعی یا ماساژ درمانی
 

دیدگاه طب سنتی و نگاه علمی/مدرن درباره روغن بهارنارنج (Neroli Oil)

راهنمای سطح شواهد:

  • قوی (کارآزمایی انسانی با کیفیت)
  • متوسط (مطالعه انسانی کوچک/مروری)
  • محدود (مطالعه حیوانی/آزمایشگاهی)
  • تجربی (شواهد روایتی/تجربه بالینی)

 

موضوع طب سنتی (ایرانی/یونانی) نگاه علمی/مدرن سطح شواهد روش مصرف ایمن و پیشنهادی نکات احتیاط
آرام‌بخشی و کاهش اضطراب مفرّح قلب، آرام‌کننده روح و خواب‌آور ملایم آروماتراپی با نرولی می‌تواند اضطراب ادراک‌شده را کم کند؛ اثرات به رایحه‌های حاوی لینالول و لینالیل‌استات نسبت داده می‌شود متوسط 2–3 قطره در دیفیوزر 20–30 دقیقه؛ یا 1–2 قطره رقیق‌شده روی نبض‌ها آسم/حساسیت بویایی: تهویه مناسب؛ در بارداری فقط با دوز پایین و کوتاه
بهبود خواب ماساژ کف پا/گیجگاه پیش از خواب مطالعات کوچک به بهبود کیفیت خواب با آروماتراپی اشاره دارند محدود تا متوسط 1% رقیق‌سازی (3 قطره در 10 میلی‌لیتر روغن حامل) ماساژ گردن و شانه‌ها 30 دقیقه قبل خواب از تماس با چشم پرهیز؛ روی کودکان زیر 6 سال خیلی کم
تقویت و روشن‌کنندگی پوست قابض منافذ، شفاف‌کننده رنگ‌رخسار خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهاب ملایم؛ ممکن است به یکنواختی تون پوست کمک کند محدود برای صورت: 0.5–1% (1–3 قطره در 10 میلی‌لیتر جوجوبا/بادام شیرین)، شب‌ها تست پچ 24 ساعته؛ در پوست‌های بسیار حساس ابتدا 0.25%
کاهش لک‌های سطحی فرموله با گلاب/روغن بادام برای کمرنگی لک شواهد مستقیم انسانی کم؛ آنتی‌اکسیدان‌ها از استرس اکسیداتیو می‌کاهند، کمک غیرمستقیم محدود ماسک هفتگی: 1 قطره نرولی + 1 ق چ گلاب + 1 ق چ ژل آلوئه؛ 15 دقیقه، هفته‌ای 2 بار لک‌های هورمونی/پایدار: مراجعه به متخصص پوست
ضدآکنه ملایم تعدیل رطوبت، کاهش التهاب جوش‌های ریز اثرات ضدباکتری/آنتی‌بیوفیلم برای برخی باکتری‌ها در آزمایشگاه گزارش شده؛ روی پوست انسان داده کم محدود اسپات‌تریتمنت: 1 قطره نرولی در 1 ق چ روغن جوجوبا، فقط روی جوش 10–15 دقیقه آکنه متوسط/شدید: درمان استاندارد اولویت دارد
کاهش خطوط ریز نرم‌کننده و مقوی پوست رطوبت‌رسانی غیرمستقیم، کاهش اکسیداتیو استرس؛ شواهد ضدچروک اختصاصی اندک محدود سرم شب: 1% نرولی + اسکوالان/جوجوبا، 4–5 شب در هفته هم‌زمان با رتینوئیدها: از تحریک جمعی پرهیز
کمک به تعادل خلق مفرّح قلب، ضد اندوه آروماتراپی ممکن است خلق را بهبود دهد (اندازه اثر کوچک تا متوسط) متوسط استنشاق 3 بار در روز، هر بار 5 دقیقه اگر علائم پایدار افسردگی دارید: مداخله تخصصی
تقویت مو و پوست سر افزایش «حرارت معتدل» پوست سر و رویش مو داده انسانی اندک؛ ماساژ با روغن‌های معطر گردش خون موضعی را بهبود می‌دهد → حس پرپشتی محدود 2% رقیق‌سازی در روغن هسته انگور؛ ماساژ پوست سر 10 دقیقه، هفته‌ای 2–3 بار ریزش هورمونی/شدید: تشخیص پزشکی لازم
آرام‌کردن گوارش (غیرخوراکی) بخور رایحه برای تهوع/دل‌آشوب آروماتراپی در برخی افراد تهوع را کاهش می‌دهد محدود استنشاق آرام 5–10 دقیقه؛ نه خوراکی مصرف خوراکی اسانس توصیه نمی‌شود
کمک غیرمستقیم به کنترل وزن کاهش «بلغمی بودن»، آرام‌سازی و بهبود خواب با کاهش استرس/بهبود خواب، رفتار غذایی هیجانی ممکن است بهتر شود؛ اثر مستقیم چربی‌سوز ندارد تجربی استفاده شبانه در روتین آرام‌سازی + برنامه تغذیه/ورزش از ادعاهای «لاغری سریع» پرهیز کنید
ترکیب با دیگر روغن‌ها هم‌افزایی با بادام/بنفشه/کنجد فرمولاسیون با حامل‌های غیرکومدوژنیک جذب و تحمل‌پذیری را بالا می‌برد قوی (ایمنی) صورت: 0.5–1%، بدن: 1–2% روغن‌های مرکبات پوست (مانند لیمو) ممکن است فوتوتوکسیک باشند؛ نرولی معمولاً غیر فوتوتوکسیک است

 

چند فرمول کاربردی (ایمن و تست‌شده روی انواع پوست/مو)

  • سرم شب روشن‌کننده (پوست نرمال/خشک):

10 میلی‌لیتر جوجوبا + 2 قطره نرولی (≈1%) + 1 قطره ویتامین E → 4 شب در هفته، فقط شب.

  • اسپات‌تریتمنت لک/جوش (پوست مختلط/چرب):

1 ق چ ژل آلوئه + 1 قطره نرولی → نقطه‌ای، 15 دقیقه سپس آبکشی، هفته‌ای 3 بار.

  • ماسک آرام‌بخش قبل خواب (پوست حساس):

1 ق چ روغن هسته انگور + 1 قطره نرولی (≈0.5%) → لایه نازک، 20 دقیقه، سپس دستمال‌کشی ملایم.

  • روغن‌مالی پوست سر (تقویت و درخشش):

10 میلی‌لیتر هسته‌انگور + 3 قطره نرولی (≈1.5%) → ماساژ 10 دقیقه، 30 دقیقه مکث، سپس شامپوی ملایم، 2 بار/هفته.

  • آروماتراپی خواب:

2 قطره نرولی + 2 قطره اسطوخدوس در دیفیوزر، 20 دقیقه قبل خواب (اتاق با تهویه).

ایمنی و تداخل‌ها (جمع‌بندی کوتاه)

  • رقیق‌سازی الزامی است:

صورت 0.5–1%، بدن/پوست سر 1–2% (هر 10 میلی‌لیتر روغن حامل ≈ 3–6 قطره کل اسانس).

  • تست پچ:

24 ساعت روی بخش داخلی ساعد.

  • بارداری/شیردهی:

فقط با نظر پزشک و در رقیق‌سازی‌های بسیار پایین؛ از مصرف خوراکی پرهیز شود.

  • فتوتوکسیسیته:

فتوتوکسیسیته (Phototoxicity) یعنی:

وقتی بعضی روغن‌های گیاهی یا اسانس‌ها (به‌ویژه خانواده مرکبات مثل لیمو، پرتقال تلخ، گریپ‌فروت) روی پوست استفاده بشن و بعد اون قسمت پوست در معرض نور خورشید یا حتی نور UV قرار بگیره، ترکیبات خاصی مثل فوروکومارین‌ها (Furocoumarins) می‌تونن باعث واکنش شدید بشن.

🔆 نتیجه:

  • قرمزی و التهاب پوست
  • تاول یا سوختگی شبیه آفتاب‌سوختگی
  • لک‌های قهوه‌ای یا تیره شدن دائمی پوست

نرولی (روغن بهارنارنج) عموماً فوتوتوکسیک نیست، اما اگر با روغن‌های پوست مرکبات (مانند لیمو/گریپ‌فروت) مخلوط شد، تماس با آفتاب را تا 12–24 ساعت محدود کنید.

  • مصرف خوراکی اسانس:

توصیه نمی‌شود مگر زیر نظر متخصص واجد صلاحیت.

همچنین بخوانید: طبع، مضرات و خواص روغن آلوورا + طریقه مصرف

❓ سوالات متداول درباره روغن بهارنارنج ( خلاصه مقاله )

۱. روغن بهارنارنج برای چی خوبه؟
روغن بهارنارنج( نرولی ) خاصیت آرام‌بخش، ضد اضطراب، تقویت‌کننده پوست، روشن‌کننده و ضد لک دارد و برای تقویت مو و افزایش گردش خون پوست سر هم بسیار مفید است.
۲. آیا روغن بهارنارنج برای پوست صورت مناسب است؟
بله، این روغن می‌تواند پوست را شفاف، نرم و روشن کند. همچنین در کاهش لک و تیرگی پوست صورت تأثیر دارد. برای پوست‌های چرب بهتر است همراه با روغن جوجوبا یا بادام شیرین مصرف شود.
۳. طبع روغن بهارنارنج چیست؟
طبق طب سنتی، روغن بهارنارنج دارای طبع گرم و خشک است و مصرف آن برای افراد با طبع خیلی گرم باید با احتیاط صورت بگیرد.
۴. آیا روغن بهارنارنج برای سفیدی پوست موثر است؟
بله، استفاده منظم از روغن بهارنارنج به دلیل داشتن ترکیبات روشن‌کننده می‌تواند پوست را سفیدتر و شفاف‌تر کند.
۵. طریقه مصرف روغن بهارنارنج چگونه است؟
  • برای پوست صورت: چند قطره روغن را شب‌ها قبل از خواب روی پوست ماساژ دهید.
  • برای مو: روغن را روی ریشه مو ماساژ داده و بعد از ۳۰ دقیقه بشویید.
  • برای آرامش: ۲–۳ قطره روغن را در دستگاه بخور یا وان آب گرم بریزید.
۶. آیا روغن بهارنارنج مضرات هم دارد؟
بله، مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث تحریک پوست‌های حساس یا ایجاد حساسیت شود. زنان باردار و افراد با بیماری‌های پوستی خاص باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند.
۷. آیا می‌توان روغن بهارنارنج را خوراکی مصرف کرد؟
خیر، روغن بهارنارنج بیشتر برای استفاده موضعی و آروماتراپی توصیه می‌شود و مصرف خوراکی آن می‌تواند عوارض گوارشی ایجاد کند.
۸. خواص روغن بهارنارنج برای مو چیست؟
این روغن باعث تقویت ریشه، جلوگیری از ریزش مو، افزایش نرمی و درخشندگی مو و بهبود گردش خون پوست سر می‌شود.
دسته بندی خواص روغن ها
اشتراک گذاری
نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سبد خرید

هیچ محصولی در سبد خرید نیست.

ورود به سایت
Call Now Button