
🌼 روغن بهارنارنج( نرولی) چیست و چگونه تهیه میشود؟ ( معرفی جامع روغن بهارنارنج )
نرولی یا همان روغن بهارنارنج
✅ تفاوت نرولی با دیگر روغنهای پرتقالی:
-
نرولی (Neroli oil):
-
بیتِر اورنج اویل (Bitter orange oil):
-
پِتیتگرین (Petitgrain):
🌿 خلاصه:
🌿 خواص روغن بهارنارنج در طب سنتی
طب سنتی معتقد است که روغن بهارنارنج خاصیت مفرح قلب، آرامکننده اعصاب، بهبوددهنده عملکرد معده و تقویتکننده پوست را دارد.
🔹 در نسخههای سنتی، این روغن را برای رفع دلپیچه، درمان استرس و بهبود لکهای پوستی توصیه کردهاند.
از نگاه طب سنتی، روغن بهارنارنج تنها یک روغن زیبایی نیست، بلکه یک داروی روحی و جسمی محسوب میشود. هم اعصاب را تقویت میکند، هم برای پوست و مو مفید است و هم در طب مزاجی برای متعادل کردن طبعهای سرد و تر بهکار میرود.
۱. تقویت قلب و اعصاب
در متون طب سنتی آمده که بوییدن و ماساژ با روغن بهارنارنج، دلتنگی، استرس و بیخوابی را کاهش میدهد. به همین دلیل، در گذشته در روغنمالیها و ماساژهای آرامبخش استفاده میشده است.
۲. مفید برای پوست
- اطبای قدیم معتقد بودند روغن بهارنارنج خاصیت قابض دارد؛ یعنی منافذ باز پوست را میبندد.
- برای روشنکردن و پاکسازی لکهای سطحی پوست توصیه میشده است.
- در ترکیب با روغن بادام تلخ یا روغن کنجد برای نرمکنندگی پوست بهکار میرفته.
3. تقویتکننده مو
- در طب سنتی از روغن بهارنارنج بهعنوان یک تقویتکننده ریشه مو و جلوگیری از ریزش مو نام بردهاند.
- گفته میشود ماساژ سر با این روغن باعث افزایش حرارت معتدل در پوست سر و تحریک رویش مو میشود.
۴. آرامبخش خواب و کاهش غم و اندوه
- اطباء گذشته بر این باور بودند که رایحه و ماساژ با روغن بهارنارنج، قلب را شاد میکند.
- برای افرادی که بیخوابی یا کابوس دارند، بوییدن این روغن همراه با استنشاق بخور آن توصیه شده است.
۵. تنظیم گوارش
• هرچند مصرف خوراکی روغن بهارنارنج توصیه نمیشود، اما در گذشته از بخور آن برای تقویت معده، رفع حالت تهوع و هضم بهتر استفاده میکردند.
همچنین بخوانید: خواص روغن پونه برای پوست و مو + طرز تهیه و طریقه مصرف
🔥 طبع روغن بهارنارنج از نگاه طب سنتی
🌙 کاربرد روغن بهارنارنج در روشهای سنتی
• روغنمالی بدن:
در طب سنتی برای آرامسازی اعصاب و رفع خستگی بدن، ماساژ بدن با روغن بهارنارنج رایج بوده.
• ترکیب با روغنهای دیگر:
برای افزایش اثرات درمانی، معمولاً آن را با روغن بنفشه یا روغن بادام ترکیب میکردند.
• بخور سنتی:
چند قطره روغن بهارنارنج در آب داغ برای بخور صورت یا استنشاق بخار، جهت باز شدن مجاری تنفسی و آرامش اعصاب توصیه شده.
💆♀️ خواص روغن بهارنارنج برای پوست صورت
- آبرسانی و نرمکنندگی پوست خشک
- کاهش چین و چروک و خطوط ریز
- کمک به درمان آکنه به دلیل خاصیت ضدباکتریایی
- روشنکنندگی پوست کدر
👉 روش مصرف پیشنهادی:
🌸 خواص روغن بهارنارنج برای سفیدی پوست
🌺 خواص روغن بهارنارنج برای لک صورت
👉 دستور مصرف برای لک:
💇♀️ خواص روغن بهارنارنج برای مو
- تقویت ریشه مو و جلوگیری از ریزش
- افزایش درخشندگی موها
- رفع خشکی پوست سر
- کمک به بهبود موخوره
👉 روش مصرف برای مو:
⚠️مضرات روغن بهارنارنج
- ایجاد حساسیت پوستی در برخی افراد
- نامناسب برای افراد با طبع خیلی گرم (باعث جوش و خارش میشود)
- زیادهروی در مصرف خوراکی ممکن است باعث بیخوابی شود
🛠️ طرز تهیه روغن بهارنارنج در خانه
روش تهیه ساده:
- شکوفههای تازه بهارنارنج را جمعآوری کنید.
- آنها را داخل یک شیشه شیشهای تمیز بریزید.
- روی گلها روغن حامل (مثل روغن زیتون یا بادام) بریزید تا کاملاً پوشانده شود.
- شیشه را ۲ هفته در معرض نور غیرمستقیم آفتاب قرار دهید.
- پس از این مدت روغن را صاف کرده و در ظرف تیره نگهداری کنید.
🧴 طریقه مصرف روغن بهارنارنج
-
برای پوست صورت:
ماساژ شبانه با چند قطره روغن
-
برای مو:
افزودن به ماسک مو یا شامپو
-
برای آرامش اعصاب:
چند قطره روی شقیقهها و پشت گردن ماساژ دهید
-
برای لک صورت:
استفاده در ترکیب ماسکهای طبیعی مثل گلاب و خاک رس
همچنین بخوانید: خواص روغن آویشن برای پوست و مو + طرز تهیه و طریقه مصرف
📊 جدول خلاصه خواص و روش مصرف روغن بهارنارنج
مورد مصرف | خواص اصلی | روش پیشنهادی مصرف |
پوست صورت | روشنکننده، ضدلک، ضدچروک | ماساژ شبانه یا ماسک با گلاب |
سفیدی پوست | شفافیت و درخشندگی | ترکیب با روغن بادام یا ماسک خاک رس |
لک صورت | کاهش لک ناشی از جوش و آفتاب | ماسک روغن بهارنارنج + گلاب |
مو | تقویت ریشه، رفع خشکی | ماساژ با روغن زیتون یا افزودن به شامپو |
آرامش اعصاب | ضد استرس و بیخوابی | ماساژ روی شقیقهها |
طب سنتی | گرم و خشک، مفرح قلب | مصرف موضعی یا ماساژ درمانی |

دیدگاه طب سنتی و نگاه علمی/مدرن درباره روغن بهارنارنج (Neroli Oil)
راهنمای سطح شواهد:
- قوی (کارآزمایی انسانی با کیفیت)
- متوسط (مطالعه انسانی کوچک/مروری)
- محدود (مطالعه حیوانی/آزمایشگاهی)
- تجربی (شواهد روایتی/تجربه بالینی)
موضوع | طب سنتی (ایرانی/یونانی) | نگاه علمی/مدرن | سطح شواهد | روش مصرف ایمن و پیشنهادی | نکات احتیاط |
---|---|---|---|---|---|
آرامبخشی و کاهش اضطراب | مفرّح قلب، آرامکننده روح و خوابآور ملایم | آروماتراپی با نرولی میتواند اضطراب ادراکشده را کم کند؛ اثرات به رایحههای حاوی لینالول و لینالیلاستات نسبت داده میشود | متوسط | 2–3 قطره در دیفیوزر 20–30 دقیقه؛ یا 1–2 قطره رقیقشده روی نبضها | آسم/حساسیت بویایی: تهویه مناسب؛ در بارداری فقط با دوز پایین و کوتاه |
بهبود خواب | ماساژ کف پا/گیجگاه پیش از خواب | مطالعات کوچک به بهبود کیفیت خواب با آروماتراپی اشاره دارند | محدود تا متوسط | 1% رقیقسازی (3 قطره در 10 میلیلیتر روغن حامل) ماساژ گردن و شانهها 30 دقیقه قبل خواب | از تماس با چشم پرهیز؛ روی کودکان زیر 6 سال خیلی کم |
تقویت و روشنکنندگی پوست | قابض منافذ، شفافکننده رنگرخسار | خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهاب ملایم؛ ممکن است به یکنواختی تون پوست کمک کند | محدود | برای صورت: 0.5–1% (1–3 قطره در 10 میلیلیتر جوجوبا/بادام شیرین)، شبها | تست پچ 24 ساعته؛ در پوستهای بسیار حساس ابتدا 0.25% |
کاهش لکهای سطحی | فرموله با گلاب/روغن بادام برای کمرنگی لک | شواهد مستقیم انسانی کم؛ آنتیاکسیدانها از استرس اکسیداتیو میکاهند، کمک غیرمستقیم | محدود | ماسک هفتگی: 1 قطره نرولی + 1 ق چ گلاب + 1 ق چ ژل آلوئه؛ 15 دقیقه، هفتهای 2 بار | لکهای هورمونی/پایدار: مراجعه به متخصص پوست |
ضدآکنه ملایم | تعدیل رطوبت، کاهش التهاب جوشهای ریز | اثرات ضدباکتری/آنتیبیوفیلم برای برخی باکتریها در آزمایشگاه گزارش شده؛ روی پوست انسان داده کم | محدود | اسپاتتریتمنت: 1 قطره نرولی در 1 ق چ روغن جوجوبا، فقط روی جوش 10–15 دقیقه | آکنه متوسط/شدید: درمان استاندارد اولویت دارد |
کاهش خطوط ریز | نرمکننده و مقوی پوست | رطوبترسانی غیرمستقیم، کاهش اکسیداتیو استرس؛ شواهد ضدچروک اختصاصی اندک | محدود | سرم شب: 1% نرولی + اسکوالان/جوجوبا، 4–5 شب در هفته | همزمان با رتینوئیدها: از تحریک جمعی پرهیز |
کمک به تعادل خلق | مفرّح قلب، ضد اندوه | آروماتراپی ممکن است خلق را بهبود دهد (اندازه اثر کوچک تا متوسط) | متوسط | استنشاق 3 بار در روز، هر بار 5 دقیقه | اگر علائم پایدار افسردگی دارید: مداخله تخصصی |
تقویت مو و پوست سر | افزایش «حرارت معتدل» پوست سر و رویش مو | داده انسانی اندک؛ ماساژ با روغنهای معطر گردش خون موضعی را بهبود میدهد → حس پرپشتی | محدود | 2% رقیقسازی در روغن هسته انگور؛ ماساژ پوست سر 10 دقیقه، هفتهای 2–3 بار | ریزش هورمونی/شدید: تشخیص پزشکی لازم |
آرامکردن گوارش (غیرخوراکی) | بخور رایحه برای تهوع/دلآشوب | آروماتراپی در برخی افراد تهوع را کاهش میدهد | محدود | استنشاق آرام 5–10 دقیقه؛ نه خوراکی | مصرف خوراکی اسانس توصیه نمیشود |
کمک غیرمستقیم به کنترل وزن | کاهش «بلغمی بودن»، آرامسازی و بهبود خواب | با کاهش استرس/بهبود خواب، رفتار غذایی هیجانی ممکن است بهتر شود؛ اثر مستقیم چربیسوز ندارد | تجربی | استفاده شبانه در روتین آرامسازی + برنامه تغذیه/ورزش | از ادعاهای «لاغری سریع» پرهیز کنید |
ترکیب با دیگر روغنها | همافزایی با بادام/بنفشه/کنجد | فرمولاسیون با حاملهای غیرکومدوژنیک جذب و تحملپذیری را بالا میبرد | قوی (ایمنی) | صورت: 0.5–1%، بدن: 1–2% | روغنهای مرکبات پوست (مانند لیمو) ممکن است فوتوتوکسیک باشند؛ نرولی معمولاً غیر فوتوتوکسیک است |
چند فرمول کاربردی (ایمن و تستشده روی انواع پوست/مو)
-
سرم شب روشنکننده (پوست نرمال/خشک):
10 میلیلیتر جوجوبا + 2 قطره نرولی (≈1%) + 1 قطره ویتامین E → 4 شب در هفته، فقط شب.
-
اسپاتتریتمنت لک/جوش (پوست مختلط/چرب):
1 ق چ ژل آلوئه + 1 قطره نرولی → نقطهای، 15 دقیقه سپس آبکشی، هفتهای 3 بار.
-
ماسک آرامبخش قبل خواب (پوست حساس):
1 ق چ روغن هسته انگور + 1 قطره نرولی (≈0.5%) → لایه نازک، 20 دقیقه، سپس دستمالکشی ملایم.
-
روغنمالی پوست سر (تقویت و درخشش):
10 میلیلیتر هستهانگور + 3 قطره نرولی (≈1.5%) → ماساژ 10 دقیقه، 30 دقیقه مکث، سپس شامپوی ملایم، 2 بار/هفته.
-
آروماتراپی خواب:
2 قطره نرولی + 2 قطره اسطوخدوس در دیفیوزر، 20 دقیقه قبل خواب (اتاق با تهویه).
ایمنی و تداخلها (جمعبندی کوتاه)
-
رقیقسازی الزامی است:
صورت 0.5–1%، بدن/پوست سر 1–2% (هر 10 میلیلیتر روغن حامل ≈ 3–6 قطره کل اسانس).
-
تست پچ:
24 ساعت روی بخش داخلی ساعد.
-
بارداری/شیردهی:
فقط با نظر پزشک و در رقیقسازیهای بسیار پایین؛ از مصرف خوراکی پرهیز شود.
-
فتوتوکسیسیته:
فتوتوکسیسیته (Phototoxicity) یعنی:
وقتی بعضی روغنهای گیاهی یا اسانسها (بهویژه خانواده مرکبات مثل لیمو، پرتقال تلخ، گریپفروت) روی پوست استفاده بشن و بعد اون قسمت پوست در معرض نور خورشید یا حتی نور UV قرار بگیره، ترکیبات خاصی مثل فوروکومارینها (Furocoumarins) میتونن باعث واکنش شدید بشن.
🔆 نتیجه:
- قرمزی و التهاب پوست
- تاول یا سوختگی شبیه آفتابسوختگی
- لکهای قهوهای یا تیره شدن دائمی پوست
نرولی (روغن بهارنارنج) عموماً فوتوتوکسیک نیست، اما اگر با روغنهای پوست مرکبات (مانند لیمو/گریپفروت) مخلوط شد، تماس با آفتاب را تا 12–24 ساعت محدود کنید.
-
مصرف خوراکی اسانس:
توصیه نمیشود مگر زیر نظر متخصص واجد صلاحیت.
همچنین بخوانید: طبع، مضرات و خواص روغن آلوورا + طریقه مصرف
❓ سوالات متداول درباره روغن بهارنارنج ( خلاصه مقاله )
- برای پوست صورت: چند قطره روغن را شبها قبل از خواب روی پوست ماساژ دهید.
- برای مو: روغن را روی ریشه مو ماساژ داده و بعد از ۳۰ دقیقه بشویید.
- برای آرامش: ۲–۳ قطره روغن را در دستگاه بخور یا وان آب گرم بریزید.