بررسی انواع کم خونی

کم خونی یا آنمی یکی از بیماری‌های شایعی است که عدم وجود کافی گلبول های قرمز یا هموگلوبین را در خون نشان می‌دهد. هموگلوبین در انتقال هرچه بهتر و سریع‌تر اکسیژن از شش‌ها به واسطه رگ‌ها به تمام دستگاه‌ها، اندام‌ها و بافت‌های بدن کمک بسیار زیادی می‌کند.

وقتی دچار کم خونی هستید، بدن شما به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمی کند، یا این سلول ها به اندازه لازم کار نمی کنند.

هرچقدر مقدار هموگلوبین خونی کاهش بیشتری داشته باشد، به همان اندازه اکسیژن‌رسانی به اندام‌های بدن با مشکل روبه‌رو خواهد شد.

از علائم کم‌خونی می‌توان به احساس خستگی و بی‌حالی در طول شبانه روز، احساس تنگی نفس و فشار در ریه‌ها، سرد شدن اندام‌های حرکتی مانند دست و پا ، سردرد، ریزش مو، افزایش ضربان قلب، سرگیجه، کاهش فشارخون، تورم شکمی، ادرار تیره، زردی چشم‌ها و کاهش قدرت تمرکز اشاره کرد.

انواع کم خونی

کم خونی از بیماری هایی است که انواع مختلفی دارد و معمولا بیشتر زمانی اتفاق می افتد که بدن یا نمی تواند گلبول قرمز جدید بسازد و یا این که گلبول هایی که می سازد شکل و ساختمان غیر عادی دارد.

کم خونی فقر آهن

این نوع کم خونی زمانی ایجاد می شود که بدن دچار کمبود آهن و ویتامین ب ۱۲ می شود.

این نوع کم خونی یکی از متداول ترین کم خونی ها بین افراد است و در میان زنان نسبت به مردان هم شایع تر است.

کمبود آهن می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. اگرچه انواع مختلفی از کمخونی داریم، اما در دنیا رایج ترین حالت کمخونی به دلیل فقر آهن است. چنانچه آهن در بدن ما کم شود در ساخت هموگلوبین خون و در نتیجه اکسیژن رسانی مناسب به بافت ها اختلال ایجاد می شود.

این حالت را «آنِمی» می گویند. از رایج ترین دلایل کمبود آهن می توان به دریافت نکردن آهن کافی از رژیم غذایی، خونریزی داخلی یا خونریزی های شدید در دوران قاعدگی، مشکلات روده ای و افزایش نیاز در دوران بارداری اشاره کرد.

عوارض کم خونی فقر آهن

اگر فقر آهن به موقع تشخیص داده نشود و یا درمان نشده باقی بماند می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی شود. از جمله افسردگی، افزایش ریسک عفونت به علت تضعیف سیستم ایمنی بدن، مشکلات مربوط به باروری مثل زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد حین تولد، بیماری های قلبی به علت اختلال در خون رسانی قلب( نارسایی قلبی، بی نظمی ضربان قلب یا آریتمی، بزرگ شدن قلب و صداهای غیر طبیعی قلب)، اختلال رشد در کودکان( مشکلات مربوط به عملکرد شناختی و اختلالات حرکتی)

کم خونی آپلاستیک

این نوع کم خونی زمانی ایجاد می شود که سلول های مغز استخوان نمی توانند به اندازه کافی گلبول های قرمز و گلبول های سفید و پلاکت بسازند.

نشانه های این کم خونی

ضربان های نا منظم قلب ، نا رسایی قلبی ، بزرگ شدن اندازه قلب ، عفونت ، خون ریزی و گاهی مرگ

پیشنهاد می کنیم مقاله درمان کم خونی در طب سنتی را مطالعه فرمایید.

کم خونی کمبود ویتامین

مانند آهن، ویتامین B12 نیز برای تولید مناسب هموگلوبین مورد نیاز است. اکثر محصولات حیوانی غنی از ویتامین B12 هستند. اما اگر شما گیاهخوار هستید، ممکن است کمبود ویتامین B12 داشته باشید. این می تواند باعث عدم تولید کافی هموگلوبین در بدن شما شود و منجر به کم خونی می شود. این نوع از کم خونی نیز به عنوان کم خونی فقر آهن نیز شناخته می شود.

تالاسمی

تالاسمی یک اختلال ژنتیکی ارثی است که در آن بدن به اندازه کافی سلول های قرمز تولید نمی کند در نتیجه افراد مبتلا به تالاسمی می توانند کم خونی خفیف تا شدید داشته باشند.

انواع مختلفی از تالاسمی وجود دارد. علائم و نشانه ها به نوع و شدت بیماری بستگی دارد.

پیشنهاد می کنیم مقاله طرز تهیه معجون خونساز را مطالعه فرمایید.

تالاسمی مینور

 تالاسمی یکی از انواع اختلالات خونی است که به علت کم شدن یک پروتئین خاص در خون یعنی هموگلوبین اتفاق می افتد. این پروتئین به واسطه ی فعالیت خود به جا به جایی اکسیژن در بدن کمک می کند.

 در صورتی که میزان این جزء مهم در ذخیره خونی بدن ما کم شود، خون رسانی با اختلال رو به رو می شود و در نتیجه ی آن نشانه هایی مثل بی حالی، خستگی و رنگ پریدگی بروز پیدا می کنند.

 با اینکه در اکثر اوقات کم خونی در اثر کمبود آهن در بدن اتفاق می افتد، اما در بیماری تالاسمی علت چیز دیگری است. در واقع می توان گفت که هموگلوبین از طریق دو زیر واحد بسیار مهم موجود در ساختار خود به مولکول های اکسیژن متصل می شود و از این راه به حمل و نقل آن کمک می کند.

این زیر واحد ها که با نام های زیر واحد آلفا و زیر واحد بتا شناخته می شوند، کمک می کنند تا هموگلوبین با حداکثر توان خود اتم های اکسیژن را برداشت کند و آن ها را به بافت های اطراف انتقال دهد. بنابراین اگر تصور کنیم که زیر واحد های کوچک آلفا و بتا درست مثل دست های هموگلوبین هستند که اتم های اکسیژن را از سر راه خود جمع می کنند، در صورتی که یکی از آنها با نقصی رو به رو شود و یا به علتی از ساختار هموگلوبین حذف گردد این پروتئین دیگر مثل قبل توانایی برداشت حداکثر اکسیژن را نخواهد داشت.

همین امر سبب می شود تا اکسیژن کمتری در دسترس بافت های بدن قرار گیرد. باید بدانیم که این نوع از کم خونی برخلاف کم خونی ناشی از فقر آهن، یک حالت ارثی است و از بدو تولد با فرد همراه می باشد.

پیشنهاد می کنیم مقاله علت و علائم کم خونی را مطالعه فرمایید.

علائم کمخونی مینور

علائمی در برخی افراد مبتلا به تالاسمی مینور مشاهده می‌شود، شامل علائم زیر است

• خستگی
• ضعف و بی حالی
• رنگ پریدگی و  یا زرد بودن چهره
• البته باید گفت که در موارد شدید تر کم خونی مینور
• علائم زیر به نشانه های فوق اضافه خواهند شد
• اضطراب و افسردگی
• دفرمه بودن استخوان صورت
• کاهش رشد
• تورم شکم
• تیره بودن رنگ ادرار

برخی از کودکان متولد شده با تالاسمی مینور این گونه از علائم را از بدو تولد نشان می دهند و برخی دیگر نیز پس از چند سال. اما به طور کلی می توان گفت که در اکثر افراد مبتلا به این اختلال همه ی این نشانه ها دیده نمی شود و تنها ممکن است تا در گاهی اوقات خستگی و یا زرد بودن چهره شاخصه ی بالینی این افراد باشد.