عطارخونه | خرید اینترنتی محصولات ارگانیک
مبانی تغذیه در طب سنتی ایرانی؛ مسیری طبیعی برای سلامتی پایدار
در سبک زندگی سالم، تغذیه بر اساس اصول طب سنتی ایرانی نقش اساسی دارد. این رویکرد نه تنها برای تأمین انرژی روزانه مهم است، بلکه با اصلاح عادت‌های غذایی، می‌تواند به حفظ تعادل بدن و پیشگیری از بیماری‌ها کمک کند. همان‌طور که دکتر حسین خیراندیش (پدر طب سنتی ایران) تأکید می‌کند:
« بسیاری از بیماری‌ها با تغییر عادت‌های نادرست و بازگرداندن تعادل مزاج به‌وسیله تغذیه مناسب قابل درمان‌اند »
۷ اصل بنیادین در مبانی تغذیه طب سنتی ایرانی
1. آگاهی از مزاج شخصی
در طب سنتی ایرانی، شناخت مزاج (گرم/سرد – تر/خشک) اولین گام برای انتخاب مواد غذایی مناسب است؛ همان‌طور که دکتر خیراندیش بارها یادآور شده، اصلاح مزاج، اساس درمان است.
2. اعتدال در تغذیه
مصرف مقدار مناسب و به اندازه، جلوگیری از پرخوری یا گرسنگی بیش از حد، تأمین‌کننده تعادل در بدن است.
3. توجه به فصل و شرایط محیطی
غذاها باید مطابق فصل مصرف شوند؛ برای مثال، غذاهای سرد در تابستان و گرم در زمستان.
4. کیفیت مواد غذایی
استفاده از غذاهای طبیعی، تازه و فرآوری‌نشده بسیار توصیه می‌شود. همان‌طور که دکتر روازاده بیان کرده، «فرهنگ تغذیه» نه در اصلاح غذا، بلکه در انتخاب صحیح مواد غذایی ریشه دارد.
5. آداب غذا خوردن
آغاز وعده با «بسم‌الله»، آرام جویدن (مثلاً ۲۰ تا ۴۰ بار)، و پایان با نمک یا شربت سکنجبین سنتی؛ تاکیداتی هستند که در منابع طب سنتی بسیار توصیه شده‌اند. روازاده
6. تهیه غذا بر مبنای پخت ملایم
روش‌هایی مانند آب‌پز یا بخارپز به حفظ طبیعت غذا و حفظ مواد مغذی کمک می‌کند.
7. استفاده از مصلحات مناسب
ترکیب غذاها با ادویه‌جات یا خوراکی‌هایی که مزاج غذا را معتدل می‌کنند مانند نعناع با ماست یا استفاده از حلیم با شربت سکنجبین.
۵ نکته طلایی درباره اصول تهیه غذا در طب سنتی ایرانی
- پرهیز از غذاهای مانده یا صنعتی و تمرکز بر غذاهای خانگی و سالم.
- استفاده از ادویه‌جات مقوی مانند دارچین، زنجبیل یا زردچوبه – به عنوان اصلاح‌کننده مزاج.
- پخت آرام و طبیعی؛ مثلاً استفاده از دیگ‌های سفالی یا ظروف مسی.
- توجه به استفاده از مصلحات: مثلاً سرکه، آب لیموی تازه، یا عسل خالص.
- رعایت آداب غذایی: آرام خوردن، ذکر قبل از شروع و بعد از پایان غذا، و استفاده از ظروف مناسب.
مقایسه اجمالی: تغذیه مدرن در برابر طب سنتی ایرانی
۶ دسته‌بندی مهم مواد غذایی در طب سنتی ایرانی
1. غلات:
نان‌های ساده و بدون افزودنی؛ مانند نان سنگک.
2. سبزیجات و صیفی‌جات:
با توجه به مزاج فرد و فصل.
3. میوه‌ها:
مصرف به‌اندازه و با مزاج مناسب فصل.
4. گوشت‌ها:
ترجیحاً گوشت گوسفندی یا مرغ محلی به نسبت متناسب.
5. لبنیات:
از نوع کم‌چرب، بدون مواد نگهدارنده.
6. ادویه‌ها و گیاهان دارویی:
برای تقویت و متعادل‌سازی غذاها.
چگونه با رعایت مبانی تغذیه سنتی، سلامت و نشاط را تجربه کنیم؟
- کاهش مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست و زخم معده.
- افزایش انرژی طبیعی بدن و کنترل وزن.
- تقویت سیستم ایمنی و بهبود کیفیت خواب.
- تضمین سبک زندگی سالم و طول عمر بیشتر.
سخن بزرگان: تغذیه، اصلاح مزاج و سبک زندگی
-
دکتر حسین خیراندیش:
طب سنتی ایران، بر اساس اصول مزاج‌شناسی و تغذیه مناسب، یکی از مؤثرترین رویکردها برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌هاست.
-
دکتر حسین روازاده:
در چند جلسه از سخنرانی‌های خود درباره‌ی «تغذیه در اسلام» تأکید می‌کند که فرهنگ تغذیه، فراتر از مواد خوراکی، باید سبک زندگی و طرز فکر ما را اصلاح کند.
جمع‌بندی
رعایت مبانی تغذیه در طب سنتی ایرانی، یعنی توجه به مزاج، کیفیت مواد غذایی، آداب غذاخوردن و اصول تهیه غذا، مسیر به سوی سلامت طبیعی و پایدار است. به قول حکیم خیراندیش، با تغییر ساده در عادات روزمره می‌توانیم از بسیاری مشکلات جسمی پیشگیری کنیم.
