وقتی دچار کم خونی هستید، بدن شما به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نمی کند، یا این سلول ها به اندازه لازم کار نمی کنند.
هرچقدر مقدار هموگلوبین خونی کاهش بیشتری داشته باشد، به همان اندازه اکسیژنرسانی به اندامهای بدن با مشکل روبهرو خواهد شد.
از علائم کمخونی میتوان به احساس خستگی و بیحالی در طول شبانه روز، احساس تنگی نفس و فشار در ریهها، سرد شدن اندامهای حرکتی مانند دست و پا ، سردرد، ریزش مو، افزایش ضربان قلب، سرگیجه، کاهش فشارخون، تورم شکمی، ادرار تیره، زردی چشمها و کاهش قدرت تمرکز اشاره کرد.
دلایل کم خونی
از دست دادن خون
معمولاً از دست دادن خون توسط بیمار به صورت مشخص و به دنبال تروما، جراحی، سرطان، خونریزی های شدید قاعدگی، بارداری های مکرر و … اتفاق می افتد اما در برخی موارد فرد ممکن است خونریزی مشخص و قابل مشاهده نداشته باشد، مثل خونریزی های دستگاه گوارش.
کاهش جذب آهن
به طور طبیعی، بدن، آهن را از طریق دستگاه گوارش جذب می کند. اگر دستگاه گوارش به علت مشکلاتی نظیر بیماری سلیاک یا گاستریت وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، مقادیر کافی آهن جذب نمی شود و باعث کم خونی می شود. هرچند این عامل نسبت به عامل اول شیوع کمتری دارد.
عدم مصرف کافی غذاهای غنی از آهن
افرادی که در رژیم غذایی خود، صرفا سبزیجات مصرف می کنند، بیشتر در معرض خطر هستند زیرا آهنی که به واسطه منابع گیاهی وارد بدن می شود کمتر از آهن منابع گوشتی جذب می شود.
پیشنهاد می کنیم مقاله بررسی انواع کم خونی را مطالعه فرمایید.
کم خونی در کودکان
آهن انتقال اکسیژن از ریهها به نقاط مختلف بدن را تسهیل کرده و به عضلات کمک میکند که اکسیژن را ذخیره و مصرف کنند. اگر میزان کافی آهن در رژیم غذایی فرزند ما وجود نداشته باشد، کودک دچار فقر آهن خواهد شد. اما خوب است بدانیم که فقر آهن در کودکان شایع است.
فقر آهن ممکن است در سطوح مختلف ایجاد شود که از یک کمبود آهن کاملا خفیف تا یک کمخونی فقر آهن جدی (که در آن بدن به اندازه کافی گلبول قرمز سالم تولید نمیکند) را شامل خواهد شد.
کمخونی درکودکان و نوجوانان تقریبا از هر ۷ کودک ۲ ساله، یک نفر مشکل کمخونی دارد. اغلب، دلیل کمخونی کودکان عدم رعایت تدابیر سبک زندگی سالم است و بعد از آن میشود به نبود آهن کافی در برنامه غذایی اشاره کرد.
کودکان مبتلا به کمخونی و فقر آهن ممکن است میل به خوردن چیزهای غیر معمول مانند خاک، خاک رس، یخ و یا نشاسته پیدا کنند. به این رفتار پیکا گفته میشود.
کودکان در ۱۲ ماهگی باید تست کمخونی بدهند. در صورتی که مشکل کمخونی در کودکان درمان نشود ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در رشد مغزی آنها شود. احساس خستگی دائمی در نوجوانان میتواند به دلیل کمخونی باشد. نوجوانان به خاطر رشد ناگهانی در دوران بلوغ در خطر کمخونی و فقرآهن هستند. دختران جوان نیز به خاطر دوره قاعدگی، بیشتر در معرض خطر هستند.
پیشنهاد می کنیم مقاله درمان کم خونی در طب سنتی را مطالعه فرمایید.
کم خونی در زنان
متداولترین نوع کمخونی، کم خونی ناشی از فقر آهن است و زمانی اتفاق میافتد که بدن شما به مقدار کافی از ماده معدنی آهن بهرهمند نباشد.
از دست دادن خون به هنگام قاعدگی و داشتن زایمانها و بارداریهای متعدد موجب میشود تا بانوان از طریق خون خود مقدار آهن زیادی را از دست بدهند و دچار کمخونی شوند. داشتن رژیم غذایی نامناسب و ابتلا به برخی بیماریها مثل بیماریهای رودهای نظیر انگل بر چگونگی جذب آهن در بدن تاثیر گذاشته و کمخونی را به وجود میآورد.
همچنین زنانی که به آندومتریوز مبتلا هستند نیز ممکن است بدون آنکه خود بدانند، خون زیادی از دست بدهند و در نتیجه به کمخونی مبتلا شوند. کمخونیهای متوسط تا شدید چه در مردان و چه در زنان با علائم زیر همراه است:
- احساس ضعف و خستگی عمومی
- رنگپریدگی پوست
- تنگی نفس
- سرگیجه
- ریزش مو
- احساس سوزن سوزن شدن در پاها
- تورم یا درد زبان
- سرد بودن دست و پا
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- ناخن های شکننده
- سردرد
- هوسهای عجیب برای خوردن چیزهای غیر معمول مثل یخ یا خاک
علائم کم خونی در دوران پریود
خونریزی شدید قاعدگی یک مشکل شایع در زنان در سن باروری است و تأثیر عمدهای بر کیفیت زندگی یک زن، فعالیت بدنی و عملکرد شغلی و همچنین زندگی اجتماعی و عاطفی وی دارد.
و همچنین یکی از دلایل عمده کمبود آهن و کم خونی فقر آهن است.
خونریزی قاعدگی معمولا باید بین ۴ تا ۵ یا نهایتا ۷ روز طول بکشد. اگر این خونریزی بیش از ۷ روز به طول انجامد، ۲ برابر خون بیشتر از بدن خارج خواهد شد.
از علائم کم خونی در دوران پریود میتوان به خستگی بیش از حد، خواب آلودگی، ضعف، رنگپریدگی، سردرد و سرگیجه اشاره کرد.
پیشنهاد می کنیم مقاله طرز تهیه معجون خونساز را مطالعه فرمایید.
علت کم شدن خون قاعدگی( هیپومنوره)
عوامل ارثی و ژنتیکی
در بعضی از خانمها طبیعی است که خونریزی کمتری در دوران قاعدگی داشته باشند. خون ریزی کم در قاعدگی ممکن است ریشه ی ژنتیکی داشته باشد.
بارداری
اگر این اولین باری باشد که خونریزی دوره شما کم حجم بوده، می تواند احتمالی برای بروز بارداری در شما باشد.
سندروم تخمدان پلی کیستیک
وقتی تخمدان ها مقدار زیادی آندروژن که یک هورمون جنسی مرد است را تولید کنند، تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک به وجود می آید. این سندروم می تواند باعث دوره های قاعدگی نامنظم، دوره هایی با خون ریزی کم یا عدم ایجاد پریود در یک سیکل شوند.
اندازه رحم
گاهی کاهش حجم خونریزی در پریود می تواند نشانه ای از کاهش اندازه ی رحم یا همان هیپوپلازی رحم باشد که می تواند بر اثر جراحیهایی بر رحم به وجود بیاید.
سندروم آشرمن
یکی از دلایل هیپومنوره، سندرم آشرمن(چسبندگی داخل رحمی) است که کاهش حجم خون ریزی ممکن است تنها علامت بارز آن باشد. میزان کمبود حجم خون قاعدگی با میزان چسبندگی ارتباط نزدیکی دارد.
استرس و فشارهای عصبی
عوامل روانی مانند استرس یا هیجان بیش از حد ممکن است باعث هیپومنوره شوند. چنین عواملی فعالیت مراکز مغزی را که باعث تحریک تخمدان ها در طی چرخه تخمک گذاری می شوند را (برای ترشح هورمون هایی مانند استروژن و پروژسترون) سرکوب می کند و ممکن است منجر به تولید کم این هورمون ها شود. در نتیجه، این خانم پریودی سبکی را تجربه می کند.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید نیز می تواند باعث نوسان در قاعدگی به ویژه در خانم های جوان شود. این اتفاق می تواند باعث شود حجم خون قاعدگی بسیار سبک گردد یا به طور کلی متوقف شود.
قابل ذکر است که دارچین به دلیل طبع گرم خود باعث افزایش سوخت و ساز بدن میشود که برای افراد با عملکرد ضعیف تیروئید دارای اهمیت است و از سوی دیگر دارچین قادر است فعالیت باکتری اچ پیلوری را که از عوامل بالقوه بیماریهای خودایمنی تیروئید است، مهار کند.
اخطار:زیاده روی در مصرف آن میتواند به مشکلات کبدی منجر شود.
تغییرات وزن
کاهش وزن ناگهانی یا افزایش وزن می تواند چرخه قاعدگی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
اگر دچار اضافه وزن شده اید، ممکن است به طور ناگهانی دچار عدم تعادل هورمونی شوید که این می اند تخمک گذاری را کند یا متوقف کند.
در عین حال، اگر اخیراً وزن کم کرده اید، می تواند بدان معنی باشد که سطح استروژن پایین تری در بدن شما وجود دارد، که می تواند تخمک گذاری را کند یا متوقف گرداند.
مصرف داروهای هورمونی
داروهای جلوگیری از بارداری، مانند قرص های ترکیبی استروژن و پروژسترون می توانند بر روند پریود تأثیر بگذارند و باعث کاهش حجم خون طی عادت ماهیانه شود.
یائسگی
پریود ها می توانند به صورت دوره های نامنظم، خونریزی های سبک تر یا لکه بینی باشند. این اتفاق برای هر خانمی که قاعدگی را تجربه می کند طبیعی است و به طور معمول در سنین بین ۴۵ تا ۵۵ سال رخ می دهد.
کم خونی بارداری
زنان در دوران بارداری نیز بسیار در معرض خطر فقر آهن و کمخونی هستند زیرا جهت حمایت از رشد مناسب جنین خود به خون بیشتری نیاز دارند. بنابراین در دوران بارداری نیز جهت پیشگیری از کمخونی اقدامات لازم باید انجام گیرد.
زنان بارداری که فقر آهن شدید دارند، در معرض مشکلات بارداری خصوصاً حین و بعد از زایمان هستند. این خانمها ممکن است دچار افسردگی پس از زایمان شوند. تحقیقات نشان میدهد بچههایی که از مادرانی متولد میشوند که آنمی درمان نشده دارند بیشتر در معرض مشکلات زیر هستند. تولد نارس؛ پیش از هفتهی سی و هفتم بارداری. وزن کم هنگام تولد. پایین بودن سطح آهن کودک. توانایی ضعیف در تستهای ذهنی.