تراریخته چیست؟

تراریخته (GMO: Geneticaly Modified Organism) یا همان تغییر یافته ژنتیکی واژه ای است که این روزها بارها و بارها به گوشمان خورده است. مبداء و محل پیدایش این تکنولوژی، علت به وجود آمدن آن، چیستی این فرآیند، خوب یا بد بودن آن و شرکت های صاحب امتیاز در تولید این محصولات و اینکه آیا در کشور ما نیز این محصولات کشت یا وارد می شوند همه و همه پرسش هایی هستند که در این مقاله به پاسخ آن ها خواهیم پرداخت.

محل تولد و ماهیت تراریخته

اولین بار در سال 1946 در آمریکا دو دانشمند به نام های جاشوا لیدبرگ و ادوارد تاتوم با یک آزمایش کشف کردند که DNA می تواند از گونه ای به گونه دیگر منتقل شود. به این فرآیند ترکیب باکتریایی می گویند. با این کشف برنجی تولید شد که می توانست از کوری جلوگیری کند و یا محصولاتی تولید شدند که در برابر علف کش ها مقاوم بودند. در یک کلام می توان گفت ماهیت این فناوری در واقع انتقال یک ویژگی خاص از یک موجود زنده به موجود زنده دیگر است به شکلی که در طبیعت و از راه جفتگیری این ترکیب DNA اتفاق نمی افتد.

محصولات تراریخته

تراریخته، خوب یا بد؟

با توجه به مستندات در ابتدا هدف از انجام این فرآیند (تولید محصولات تغییریافته ژنتیکی) افزایش تولید محصولات کشاورزی و کاهش استفاده از سموم و علف کش ها و در یک کلام ایجاد امنیت غذایی در سراسر جهان بود، ناگفته نماند سود و بهره مالی ذی نفعان (شرکت های دارای انحصار تولید بذرهای تراریخته) هم در گسترش و انتشار این محصولات بی تاثیر نبود. از میان ذی نفعان تولید این محصولات می توان به بزرگترین شرکت های بیوتکنولوژی کشاورزی دنیا که به پنج غول شهرت دارند و عبارت اند از: مونسانتو(آمریکا)، سینجنتا(سوییس)، بایر(آلمان)، باسف(آلمان)، دودوپونت(آمریکا) اشاره کرد. ISAAA یا خدمات بین المللی برای استفاده از کاربردهای بیوتکنولوژی کشاورزی مرجع اصلی آمار و تولید این محصولات در دنیاست که پایگاه آن در آمریکا قرار دارد و طبیعتا حامیان آن شرکت های تولیدکننده این محصولات و چند نهاد دانشگاهی و تحقیقاتی در آمریکا و آفریقا و آسیا هستند.

این محصولات در سراسر جهان دارای مخالفان و موافقانی هست که در ادامه قدم به قدم دلایل هر یک را مورد بررسی قرار می دهیم.

یکی از دلایل مخالفت مخالفان این صنعت هم انحصاری شدن تولید بذرهای تراریخته و سموم است که ایجاد کننده وابستگی برای کشاورزان و در کل ملت ها به این شرکت هاست.

طبق آمارها تا سال 2050 جمعیت جهان به بیش از 9 میلیارد نفر می رسد که بنا بر این رقم می بایست تولید محصولات کشاورزی 60% افزایش یابد، اکنون سوال اساسی اینجاست که آیا به هر قیمتی می شود انسان ها را سیر کرد؟ آیا با محصولاتی که سلامت آنها به طور قطعی و کامل تایید نشده، می شود تداوم نسل بشر را مورد آزمایش قرار داد؟ آیا حیات بشریت به اندازه ای ارزشمند نیست که برای حفظ سلامت نسل آن پس از اطمینان از اصالت و کیفیت یک محصول به تولید و صادرات آن پرداخته شود؟ و از همه مهمتر اینکه چرا منافع عدّه ای محدود باید بتواند بقای نسل بشر را به مخاطره بکشاند؟

تفاوت تراریخته ها با اصلاح نژادی ها چیست؟

در ابتدا باید گفت که محصولات اصلاح نژاد شده اعم از بذر گیاهان و یا دام ها به محصولاتی گفته می شود که بدون هیچ گونه دستکاری ژنتیکی و یا نقض کشاورزی ارگانیک به روش بافت و یا اصلاح تکثیر و تولید می شوند، یعنی در ماهیت و طبیعت این محصولات هیچگونه تغییر ژنتیکی صورت نگرفته و این محصولات کاملا ارگانیک و قابل اطمینان هستند.

یکی از مهمترین تفاوت های تغییر یافته های ژنتیکی یا تراریخته ها با محصولات ارگانیک و طبیعی یکبار مصرف بودن آن هاست، به این معنی که بذرهای تراریخته تنها برای یکبار در سال قابل کشت و بهره برداری هستند و برای کشت سال آینده این محصولات باید مجددا کاشته  شوند، اما بذرهای طبیعی این قابلیت را دارند که بارها و بارها استفاده شوند و نیازی نیست که هرسال کاشته شوند.

تراریخته چیست؟

یکی دیگر از تفاوت ها از بین رفتن همیشگی اکوسیستم توسط بذرهای تراریخته است. این بذرها با آزاد کردن سموم مختلف اولا برای همیشه در خاک می مانند و تجزیه نمی شوند ثانیا نظم و تعادل طبیعت را برهم می زنند و ثالثا ژنی که با دستکاری وارد گیاه شده می تواند با باد، حشرات و راه های دیگر پراکنده شده و کشت های ارگانیک و بومی را به تدریج آلوده کند، که این یکی دیگر از دلایل مخالفان تراریخته هاست.

آیا در ایران محصولات تراریخته تولید می شود؟

برای اولین در سال 1383 کشت برنج تراریخته که به دو کرم ساقه خوار مقاوم بود در سطح تجاری و انبوه در ایران آغاز شد اما به دلیل عدم وجود قوانینی در زمینه ایمنی و سلامت این محصول از مصرف آن جلوگیری شد. تا اینکه در دور دوم ریاست جمهوری آقای روحانی با جایگزینی عیسی کلانتری به جای معصومه ابتکار این برنج در بازارها عرضه شد!!!

نحوه تشخیص محصولات تراریخته

هم  اکنون در ایران به دلیل اجبار در درج برچسب تراریخته روی محصولات، می توان  این محصولات را از بقیه تفکیک کرد. با توجه به مستندات می توان گفت روغن  کلزا، ذرت، سویا، عموم روغن های نباتی و بخش اعظم غذای دام و طیور تراریخته هست.

تراریخته ها در بدن انسان چه می کنند؟

مصرف ذرت تراریخته و سم Monsanto’s (که در عموم محصولات استفاده می شود) باعث آسیب رساندن به اندام ها، ایجاد تومورهای وحشتناک و مرگ زودرس می شود. براساس تحقیقات انجام شده افرادی که از محصولات تراریخته استفاده می کنند با تاثیرات جانبی زیر مواجه می شوند:

  1. افزایش آلرژی
  2. مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها
  3. مشکلات اعضای داخلی
  4. اختلال سیستم تولیدمثل (امروزه شاهد افزایش آمار ناباروری در جامعه هستیم)
  5. افزایش نشانه های پیری
  6. رشد تمورهای سرطانی (که متاسفانه روز به روز با سرعت نچندان کمی به تعداد عزیزانی که با این معضل در جامعه دست و پنجه نرم می کنند افزوده می شود)

این گفته که تراریخته ها سرطان زا هستند بر خلاف میل صاحبان این صنعت از سوی سازمان بهداشت جهانی تایید شده است. در یک مطالعه 10 ساله در نروژ معلوم شد که مصرف این محصولات منجر به چاقی، مشکلات گوارشی و آسیب به اعضای مهمی مثل کبد، کلیه، پانکراس و اعضای تناسلی می شود.

قابل توجه است که در اروپا کشت و مصرف محصولات تراریخته کاملا ممنوع اعلام شده است و جالب تر اینکه حکومت غاصب صهیونستی اجازه ورورد حتی یک بذر تراریخته به داخل اسرائیل را نمی دهد!!!