عسل دارویی چیست و چه تفاوتی با عسل معمولی دارد؟

عسل دارویی یا عسل طبی اهمیت زیادی برای بدن انسان دارد. این نوع عسل به عنوان یک ملین خفیف، سوء هاضمه و عفونت های روده ای، درمان بسیاری از ناراحتی های معده از جمله یبوست محسوب می شود. عسل دارویی دارایی ویژگی هایی است که آن را از عسل معمولی متمایز می کند.

در واقع عسل یک ماده غذایی طبیعی با طعم شیرین با بافت چسبناک است. زنبورها این عسل را از شهد گلها که ترشحات شیرین گیاهی است تولید می کنند.

این کار از طریق فرآیندهای مرتب انجام می شود و شکل نهایی پس از تبخیر آب به وجود می آید و عسل در ساختارهایی که به ساختارهای مومی معروف هستند ذخیره می شود و به این ساختارها لانه زنبوری می گویند.

همچنین زنبورها یک نوع عسل تولید نمی‌کنند، بلکه انواع زیادی را تولید می‌کنند که از نظر رنگ، طعم و بو متفاوت است، همه بر اساس منبع غذای زنبور عسل.

به دلیل افزایش تقاضا برای عسل به دلیل خواص و فواید فراوان، مقادیر زیادی زنبور عسل در سراسر جهان پرورش می‌یابد. در این مقاله به خواص عسل دارویی می پردازیم.

تفاوت عسل دارویی با عسل معمولی چیست؟

خواص درمانی عسل تا حدود زیادی به منبع گلی بستگی دارد که زنبورها شهد و گرده را از آن برداشت می کنند. یکی از دلایلی که عسل دارویی را از دیگر عسل ها متمایز می کند منشا گل آن است.

عسل دارویی به طور طبیعی کدرتر از عسل معمولی است؛ زیرا بقایای لانه زنبوری آنقدر کوچک است که فیلتر نمی شود.

همچنین این عسل نسبت به عسل معمولی از نظر رنگ و بافت تنوع بیشتری دارد. رنگ عسل طبی ممکن است بسته به گل هایی که زنبورها گرده افشانی کرده اند، تغییر کند. برخی مطالعات نشان می دهد که عسل دارویی ممکن است فواید سلامتی بیشتری نسبت به عسل معمولی داشته باشد.

انواع عسل دارویی

عسل با توجه به منابع شهد گلی که زنبورها از آن تغذیه می کنند متفاوت است و بر این اساس انواع عسل به شرح زیر طبقه بندی می شوند:

عسل تک گل

عسل تک گل انواع زیادی دارد و این انواع از نظر رنگ و طعم با هم تفاوت دارند، زنبورداران برای تولید عسل تک رنگ، کندوها را در مکانی نگهداری می کنند که زنبورها فقط برای یک نوع گل از آن عبور کنند.

عسل چند گل

عسل چند گل یا عسل گل وحشی از انواع مختلف گل ها استخراج می شود.

عسل مخلوط

این عسل از اختلاط انواع عسل تهیه می‌شود و انواع عسل‌هایی که مخلوط شده‌اند از نظر رنگ، طعم، تراکم، منشاء جغرافیایی و منبع گل متفاوت هستند.

خواص عسل دارویی

• اسیدیته معده را کاهش می دهد
• به تدریج اسهال را متوقف می کند
• عسل خالص به بهبود زخم ها و سوختگی ها کمک می کند، باعث شادابی پوست می شود و به سرعت درد زخم را تسکین می دهد
• با عفونت ها مبارزه می کند
• کاهش علائم سرفه و سرماخوردگی
• در مورد رژیم غذایی سالم به جای شکر مصنوعی استفاده می شود
• فشار خون وریدی را کاهش می دهد
• در درمان سرگیجه، خستگی و درد قفسه سینه به دلیل انرژی تغذیه‌ای عسل می‌توان از آن استفاده کرد و پس از مصرف کالری لازم را برای بدن تامین می‌کند
• به تسکین درد دندان پس از کشیدن دندان یا در موارد پوسیدگی یا عفونت دندان کمک می کند
• نقش موثری در موفقیت عملیات پیوند پوست دارد
• به درمان فارنژیت کمک می کند
• مصرف روزانه عسل دارویی بر سطح مواد معدنی و آنزیم های خونی تأثیر می گذارد
• برای زیبایی پوست های خشک و ترک خورده استفاده می شود
• استرس، تنش، مشکلات دندان درآوردن و بوی بد دهان را درمان می کند
• در درمان مشکلات کبدی، قلبی، گوارشی و عروقی استفاده می شود
• مطالعاتی وجود دارد که استفاده از عسل دارویی را برای درمان سیستم تنفسی، سرخک، اختلالات پس از زایمان، دردهای قاعدگی و ناتوانی جنسی مردان تایید کرده است
• چندین بیماری چشمی مانند کراتیت، ورم ملتحمه، بلفاریت و سوختگی های حرارتی و شیمیایی چشم را درمان می کند
• عفونت های مختلف را درمان می کند، بهبود را تسریع می کند، بافت ها را بازسازی می کند و جای زخم های صورت را کاهش می دهد
• پسوریازیس، اگزما و پوست را درمان می کند
• کولیت را درمان می کند

شایان ذکر است که داروهای ضد التهابی دارای عوارض جانبی جدی هستند، اما عسل به عنوان یک ضد التهاب عمل می کند و عوارض جانبی ندارد.

سطح گلوکز در پلاسما را کاهش می دهد، چربی خون، سطح هموسیستئین و سطح پروتئین واکنشی C را کاهش می دهد و عسل ترشح هورمون انسولین را تحریک می کند، سطح گلوکز خون را کاهش می دهد و غلظت هموگلوبین را افزایش می دهد.

ارزش غذایی عسل دارویی

یک قاشق غذاخوری عسل 46 کالری می دهد و به دلیل داشتن مقدار زیادی ویتامین، مواد معدنی طبیعی و برخی اسیدهای آمینه باعث بهبود سلامتی و کاهش چاقی می شود.

عسل دارویی حاوی مس، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، سدیم، پتاسیم و روی است.

عسل یکی از غنی ترین مواد طبیعی از نظر اسیدهای فنولیک و فلاونوئیدها است که منبع آنتی اکسیدان های طبیعی بدون چربی و کلسترول هستند.

پدهای عسل دارویی

پدهای عسل دارویی، یکی از مواردی است که اخیرا پزشکی در درمان زخم، سوختگی و زخم پای دیابت به آن رسیده است، زیرا عسل دارای خواصی است که از رشد باکتری ها و میکروب ها جلوگیری می کند. عسل حاوی پراکسید هیدروژن است که نقش موثری در از بین بردن باکتری ها دارد.

عسل حاوی میسلیوم است که از تکثیر میکروب ها جلوگیری می کند.

یکی از بهترین انواع عسل که توانایی خود را در از بین بردن میکروب ها ثابت کرده است، عسل مانوکا است که از درخت اصیل لپتوسپرم استخراج می شود.

فواید عسل دارویی برای زخم ها

در گذشته از عسل برای درمان زخم ها استفاده می شد و امروزه متخصصان بهداشت از عسل برای درمان زخم های مزمن استفاده می کنند و محققان مطالعاتی در رابطه با اثربخشی عسل به عنوان درمانی برای زخم های مختلف انجام داده اند.

محققان به این نتیجه رسیده اند که عسل در بهبود بسیاری از انواع سوختگی ها نقش دارد و این کار پس از شستن خوب دست ها انجام می شود، سپس عسل روی گاز استریل قرار می گیرد و سپس گاز روی زخم قرار می گیرد.

اگر زخم عمیق باشد، ابتدا عسل روی زخم قرار می گیرد، سپس گاز طبی روی عسل روی زخم  قرار می گیرد و یک باند پزشکی استریل روی زخم به طور کلی پوشانده می شود.

اما قبل از استفاده از عسل برای درمان زخم یا سوختگی باید با پزشک مشورت کرد تا ببیند آیا برای شرایط بیمار مناسب است یا خیر. از جمله فوایدی که برای زخم ها به همراه دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

قند طبیعی موجود در عسل آب را از بافت‌های آسیب دیده و سلول‌های باکتریایی می‌کشد، بنابراین از تکثیر باکتری‌ها که به اثر اسمزی معروف است، جلوگیری می‌کند.

مشخصه آن PH مناسب برای تحریک خون برای آزادسازی اکسیژن است که در فرآیند بهبود زخم مهم و ضروری است.

این یک آنتی باکتریال است که می تواند در نواحی زخم مانند استافیلوکوکوس اورئوس که به متی سیلین مقاوم است و آویانوکوکوس که به وانکومایسین مقاوم است تکثیر شود.