خواص نمک دریا و مضرات نمک کارخانه‌ای

خواص نمک دریا

در اخبار معصومین و در توصیه‌های بهداشتی دین اسلام بر فواید استفاده از نمک پیش و پس از غذا بسیار تاکید شده است. همچنین فرهنگ شفاهی مردم متمدن و دانشمند ایران زمین از گذشته‌های دور با کلمه نمک آشنا و مانوس بوده است. ضرب المثل «هر چه بگندد نمکش می‌زنند» را حتما شنیده‌اید.
در حقیقت قوی‌ترین گندزدا، ضد قارچ، ضد میکروب و طبیعی‌ترین ماده نگه دارنده در طول تاریخ نمک بوده است. نمک از نظر مزاج‌شناسی دارای مزاج گرم و خشک است که باعث هضم غذا، رفع سنگینی معده، باز کردن گرفتگی‌های کبد و طحال و از بین بردن عفونت و ورم معده می‌شود. در حقیقت نمک، از بین برنده بلغم، نابود کنند سودا و زرداب، خشک کننده رطوبت‌های لزج، باز کننده گرفتگی‌ها، رافع سوءهاضمه، از بین برنده فساد غذا در معده و زیبا کننده پوست و چهره است. در نتیجه نمک دریا برای پوست مفید بسیار مفید بوده و تاثیرات مثبتی روی آن می‌گذارد.
از فواید مهم آن برای بدن می‌توان به تامین تعادل قند خون، نرم کردن و صاف کردن حنجره و جلوگیری از چسبناک شدن مخاط که در تنگی نفس مشاهده می‌شود، جذب مواد مغذی درون غذا، تنظیم خواب، موثر بر خشکی دهان و سرفه، زکام و بیماری‌های سینوزیت، تامین انرژی بدن و بهبود عملکرد سیستم عصبی اشاره کرد. همچنین نمک یک آنتی‌هیستامین قوی بوده و در درمان بسیاری از آلرژی‌ها موثر است. از مهمترین عوارض کمبود نمک هم می‌توان به گرفتگی عضلات و کاهش فشارخون اشاره کرد.

بهترین نمک خوراکی

درحقیقت نمکی که برای بدن مضر است، آن بلور شیمیایی تولید شده در یک فرآیند کاملا کارخانه‌ای و صنعتی است که در فعل و انفعال با سلول‌های بدن آن‌ها را دچار ناتوانی و مشکلات پیچیده از جمله فشارخون می‌کند.
نمک طبیعی که در انواع مختلف سنگ نمک کوهستان و معادن نمک یا به صورت نمک به دست آمده از تبخیر آب دریا یا اقیانوس‌ها به دست می‌آید. این نمک دارای مواد معدنی بسیار پیچیده و مفید برای بدن است.

«عقیلی خراسانی» حکیم و طبیب حاذق ایرانی، در کتاب «مخزن‌الادویه» بهترین نوع نمک را «سنگ نمک سفید و شفاف» می‌داند. در واقع همان سنگ نمکی است که به ‌دلیل زیبایی و جلوه‌ای که دارد به اشتباه بیشتر برای مصارف تزئینی به ‌کار می‌رود. دلیل این است که سنگ نمک در واقع سرشار از ده‌ها نوع املاح معدنی و عناصر موجود در خاک بوده که برای بدن ضروری و لازم است.

درجه دوم در نمک‌ها مربوط به آن نوعی است که همراه آب از زمین می‌جوشد. به آن نمک چشمه هم می گویند. نمک دریا هم رتبه بعدی را دارد که به دلیل وجود املاح دریایی در آن کمی تیره‌تر به نظر می‌رسد.

در حقیقت نمک دریا ۸۲ ماده‌ مغذی از مواد معدنی موجود در آب دریا را در خود دارد. این مواد معدنی طبیعی برای عملکرد سالم بدن بسیار با ارزش هستند. نمک طبیعی دارای ۹۴٪ تا ۹۶٪ درصد سدیم کلراید (NaCl) است و تقریبا ۵٪ باقی شامل املاح بسیار مهم و مفید مانند پتاسیم (K)، منیزیوم (Mg)، کلسیم (Ca)، روی (Zn) و مس (Cu) است.

تولید و مضرات نمک صنعتی

در حال‌حاضر روشی برای تهیه نمک‌های صنعتی و کارخانه‌ای در ایران مرسوم است و به آن روش متبلور سازی مجدد می‌گویند. در این روش نمک را در آب حل می‌کنند و محلول‌های شیمیایی به آن اضافه می‌کنند تا بتوان به وسیله کاتالیزور پتاسیم، منیزیوم، کلسیم و... مواد دیگر را از آن جدا کرد.
این مواد و املاح جدا شده اتفاقا به شدت با ارزش هستند و کشورهای خارجی برای خریداری آن قیمت‌های گزافی می‌پردازند؛ چراکه املاح بسیار با ارزش معدنی طبیعی بوده و در کارخانه‌ها غیر قابل ساخت هستند. آنچه باقی می‎ماند شور مزه‌ای است و باز هم نمک نام دارد؛ اما عملا فاقد هرگونه ماده مغذی است.
از طرف دیگر در پایان این فرایند به آن باقی مانده شور مزه، ید صنعتی که در کشاورزی به عنوان سم کاربرد دارد اضافه می‌شود که برای تثبیت و ماندگاری باز هم باید یک تثبیت کننده شیمیایی دیگر با آن مخلوط شود. در نهایت هم برای جلوگیری از چسبندگی بلورهای خاصیت زدایی شده، نوعی مشتقات نفتی یا ترکیبات سدیم نیترات و مانند آن افزوده می شود که لیست مضرات و اثرات سو این مواد بر بدن خود مقالی جدا و مفصل می‌طلبد.
همچنین بر اساس آزمایش های انجام شده میزان سرب موجود در نمک طبیعی به ازای هر کیلو حدود ۰.۰۱ میلی‌گرم است؛ اما در نمک تصفیه شده به دلیل تغلیظ صورت گرفته تا ۰.۰۷ میلی‌گرم هم وجود دارد. به هرحال هر عقل سلیم و استدلال‌گری متوجه می‌شود که استفاده از مواد طبیعی و کمتر دست‌کاری شده و تهیه آن از منابع معتبر و سالم، به مراتب برای سلامتی و طول عمر بیشتر، مفیدتر است.
شاید در روزگار شور و حرارت صنعتی شدن کشورها، این تصور ترویج می‌شد که می توان همه غذاهای مورد نیاز بدن را قرص و کپسول کرد. همچنین همه چیز را با چرخ‌های سرد و بی‌روح صنعت تولید کرد و زندگی را در اتاقکی سربی ادامه داد؛ اما امروزه پس از کمتر از 100 سال، جهان به عوارض مرگبار چنین تفکری آگاه شده و خردمندان و دانشمندان جهان دوری از طبیعت و صنعتی شدن را مهمترین عامل کوتاهی عمر بشر تشخیص داده‌اند.
پیشنهاد می‌کنیم در ادامه، صحبت‌های تکمیلی دکتر روازاده در مورد خواص و مضرات نمک را بشنوید.

سایر خواص نمک طبیعی

امروزه پزشکان می‌دانند که نمک‌های طبیعی علاوه بر تنظیم سیستم گوارش و انرژی در بدن، در مراقبت از پوست و زیبایی و شفافیت رنگ چهره بسیار موثر هستند.
از دیگر تاثیرات آن می‌توان به سلامت دهان و دندان، درمان آرتریت و ورم مفاصل، درمان بیماری‌های پوستی ناشی از ضعف سیستم ایمنی بدن مانند پسوریازیس، درمان سینوزیت، کاهش دردهای عضلانی و دست و پا، تنظیم قندخون و ایجاد یک خواب آرام، تنظیم تپش قلب و کاهش اسیدیته خون و درمان ریزش مو و طاسی اشاره کرد. توجه داشته باشید که مفید بودن نمک دریا برای مو از گزینه‌هایی است که همیشه روی آن تاکید شده است.

همچنین بخوانید: ساخت خمیردندان ارگانیک با استفاده از نمک و عسل

حکیمان و بزرگان در منابع معتبر بسیار توصیه به مصرف نمک طبیعی پیش و بعد از غذا داشته و حتی سفره‌ای که در آن نمک نباشد را بی‌برکت توصیف کرده‌اند. امام باقر علیه السلام در این مورد می فرمایند: «اگر مردم از خواص درون نمک خبر داشتند، دردهای خود را جز با نمک درمان نمی‌کردند».

10 کاربرد نمک طعام

کاربردهای بسیاری هم می‌توان برای نمک طبیعی در زندگی روزمره ذکر کرد.

1. پاک کردن لایه چربی یا غذای سر رفته و سوخته از روی اجاق گاز با پاشیدن نمک روی لکه های گرم و تازه
2. ضد عفونی کردن هر پارچه یا اسفنجی که به هر دلیل بوی نامطبوع داشته و در اثر استفاده بد بو شده است
3. تشخیص تازگی تخم مرغ با غوطه‌ور کردن آن در محلول آب نمک و شناور ماندن آن روی آب در صورت تازگی
4. مبارزه با علف‌های هرز و رونده با اسپری کردن آب نمک و صابون روی آن‌ها بدون نیاز به استفاده از علف کش‌های شیمیایی
5. ضدعفونی کردن و درمان جای نیش حشرات و آرام کردن درد و التهاب آن با استفاده از خمیر آب و نمک طبیعی
6. تسکین درد گلو و دندان با قرقره آب نمک در دهان به مدت 20 ثانیه
7. طولانی کردن عمر شیر تازه با اضافه کردن نوک انگشت نمک به آن
8. پاک کردن جای لکه‌های خون از روی لباس یا فرش
9. سم زدایی از میوه و سبزی‌های تازه و تراوت بخشی به آن‌ها با شستشوی در آب نمک
10. حتی شفاف کردن پوست صورت با استفاده از مخلوط روغن زیتون و کمی نمک و ماساژ آن بر پوست

باید توجه داشت که سنگ نمک‌های شفاف و نمک‌های چشمه که در طب سنتی مورد تایید بوده، دارای کمترین میزان آلودگی محیطی هستند. این نوع نمک‌ها حاوی پتاسیم، ید طبیعی تا حد ۵ میلی‌گرم در هر گرم، آهن، منگنز، منیزیم، کلسیم و روی هستند و با مصرف میزان مناسب و صحیح آن می‌تواند کاهنده فشارخون باشد. برای خرید نمک دریا اصل مورد تایید دکتر روازاده به عطاری عطارخونه مراجعه کنید.