مس مادهای ضروری در بدن انسان است که باعث تولید گلبولهای قرمز میشود. نوشیدن و خوردن غذا در لیوان مسی و ظروف مسی برای رشد و تقویت مو و مفاصل بسیار موثر است. ظرفهای غذا از مهمترین وسایلی هستند که برای خوردن و نوشیدن به آن نیاز داریم و در این بین ظروف مسی دارای فواید زیادی برای سلامتی بدن هستند. در طول دهههای مختلف، مردم توانستند انواع مختلفی از ظروف را از مواد مختلف بسازند. برخی از ظروف غذا وجود دارند که برای سلامتی بدن مفید هستند و در مقابل برخی از مواد حاوی مواد شیمیایی سمی، جیوه و سایر عناصر هم وجود دارند که برای بدن مضر هستند. ظروف غذا در خوشطعم و خوشمزه شدن غذا بسیار تاثیر گذارند. ظروف مسی از گذشته تاکنون برای پخت غذا کاربرد داشتهاند. امروزه نیز استفاده از این ظروف به علت خواص متعددی که دارند رواج پیداکرده است.
خواص قابلمه مسی
پخت غذا در این ظروف میتواند باعث کاهش کم خونی شود؛ زیرا مس از عناصر لازم برای فرآیند خونسازی و رفع کمخونی است. در دهههای پیشین مردم کشور ما برای پخت غذا مخصوصا خورشت و آش از قابلمههای مسی استفاده میکردند و یک کفگیر آهنی داشتند به نام حسوم که موقع پخت غذا دائم درون آن قرار میگرفت و باعث رفع کمخونی میشد.
قابلمههای مسی هدایتکننده و منتقلکننده عالی برای گرما هستند و برای پختوپز به میزان زیاد، بسیار عالی عمل میکنند. آشپزها اغلب قابلمهها و ماهیتابههای مسی را برای تهیه سس و غذاهایی که نیاز به دمای بهشدت تحت کنترل دارند، استفاده میکنند. یکی از علل خوشمزه شدن و خوب جا افتادن غذا در ظروف مسی این است که حرارت در ظروف مسی بیش از سایر ظروف فلزی نگهداری و بهطور یکنواخت توزیع میشود.
فواید جوشاندن آب در ظرف مسی
مصرف آب در ظروف مسی میتواند در کاهش التهابهای استخوان تاثیر بگذارد و سلولهای استخوان را بازسازی کند و به این فرایند سرعت ببخشد. استفاده از آن به افرادی که بیماری قلبی دارند پیشنهاد میشود که روزانه یک بار از نوشیدن آب در این ظروف بهرهمند شوند.
درست است که نوشیدن و جوشاندن آب در ظرف مسی فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد؛ اما به یاد داشته باشید که تنها در زمان تشنگی آب بنوشید و از افراط در مصرف آب نیز خودداری کنید.
فواید ظروف مسی برای بدن
در زمان قدیم و مخصوصا در شمال ایران موقع پخت خورشت یک تکه آهن یا نعل وسط خورشت میانداختند تا کاملا رنگ بگیرد، این کار باعث آزاد شدن یونهای آهن و سلامتی بدن نیز میشود. مزایای مس مرتبط با خاصیت ضدالتهابی آن است که میتواند در کاهش نشانههای آرتروز مفید باشد. مس بهعنوان یک درمان خانگی برای آرتروز به کار میرود.
در رابطه با فواید ظروف مسی باید بدانیم که مس یک ماده ضروری برای رنگدانه تیره طبیعی (ملانین) است که به پوست، مو و چشم رنگ میدهد. ملانین، توسط ملانوسیت و تنها در حضور آنزیمی به نام تیروزیناز تولید میشود. مصرف مکملهای حاوی مس نیز میتواند به محافظت در برابر خاکستری شدن مو کمک کند. بنابراین اگرچه بیشتر افراد این موضوع را نادیده میگیرند؛ اما مس یک ماده معدنی مهم برای جوان دیده شدن شماست.
مس یک ماده مغذی مهم است که بهطور فعال در تولید الاستین نقش دارد. الاستین عنصری است که در بافتهای هم بند به انعطافپذیری پوست کمک میکند. همچنین وجود این ماده برای جلوگیری از بروز چینوچروک بسیار ضروری است.
مس همچنین باعث تولید سلولهای سالم پوست میشود. بدن را برای تولید میلین تحریک کرده که این باعث افزایش سرعت عملکرد مغز میشود. مس یک عنصر یا یک کوفاکتور در آنزیمهای مختلف است که در بیشتر واکنشهای بیولوژیکی در داخل بدن شرکت دارد. این آنزیمها تنها در حضور مس عملکرد خوب و مناسبی خواهند داشت. بدون واکنشهای آنزیمی در بیشتر اندامهای مختلف، متابولیسم کلی بدن کندتر میشود. پخت غذا در ظروف مسی باعث طول عمر مفید و سلامتی جسمی خانمهای نزدیک به دوران عادت ماهانه میشود.
فواید و مضرات ظروف مسی
قابلمهها و تابههای مسی، معمولا با قلع پوشانده میشود. بنابراین مصرفکنندگان نیاز نیست نگران مسمومیت با مس باشند.
یکی از مضرات ظروف مسی که بسیار خطرناک است زود اکسید شدن آنهاست. مس اکسید شده به رنگ خاکستری یا سبز در می آید و باید بهموقع قلع اندود شود.
ظروف مسی به دلیل آزاد کردن این عنصر با ارزش به غذا باعث تhثیر بر عملکرد سیستم مغز و اعصاب و غدد درونریز بدن میشود.
مصرف غذا در ظروف مسی اگر بیش از حد باشد، موجب وارد شدن مس به بدن میشود و در دراز مدت موجب عوارضی مانند افسردگی، بیخوابی، بیش فعالی در کودکان و عوارض دیگر میشود. از طرفی هم کمبود مس در بدن، خود بیماریهایی ایجاد میکند؛ مانند تهیسازی و تخلیه اکسیژن در سلولها، کاهش HDL کلسترول، مشکلات پوستی، التهاب قوزک پا، کمخونی، کم شدن آنسفالینهای مغزی و توهمهای شنوایی. پس از آنجاییکه هر مادهای مزایا و معایبی دارد، باید با مضرات مس هم آشنا شویم.
مضرات ظروف مسی
نگهداری بعد از پخت غذا در ظروف مسی قدیمی که لعاب ندارند، صحیح نیست. پس اگر داخل ظرف مسی شما قرمز شده یا خراش هایی برداشته و مس آن معلوم شده و همچنان در آن غذا میپزید، تنها مجازید که برای پختن غذا از آن استفاده کنید. اما به محض برداشتن از روی شعله، باید محتویات آن را بلافاصله داخل ظرف دیگری تخلیه کنید.اما پخت غذا در آن هیچ ایرادی ندارد و مفید است. اما اگر ظرف شما توسط یک لایه فلز قلع پوشانده شده باشد و به اصطلاح سفید شده باشد میتوانید غذا را هم داخل آن نگهداری کنید.
تمیز کردن ظروف مسی
برای تمیز کردن ظروف مسی به نمک دانه درشت، اسفنج سخت و سرکه نیاز داریم.
- در مرحله اول روی سطح ظرف مسی کمی نمک میپاشیم، سپس سرکه سفید را روی سطح آن میریزیم و کمی صبر میکنیم.
- در مرحلهی بعدی مجدد روی سطح نمک میریزیم.
- سپس روی اسفنجمان سرکه میریزیم و بخشهای مختلف ظرف را با اسفنج کامل میشوییم تا زنگارها از بین برود.
تشخیص ظروف مسی اصل
افراد سودجو برای ساخت ظروف مسی تقلبی به جای مس از ورقههای مس استفاده میکنند که در مقایسه با استاندارد بسیار نازکاند. این نازکی باعث میشود که این ظروف به راحتی سوراخ شوند یا خراش بردارند. حتی ممکن است پوسته پوسته شوند. یک ظرف مسی اصل باید شرایط زیر را داشته باشد.
- باید صاف و یک دست باشد.
- ظرف مسی اصل ضخامت و قطر خوبی دارد.
- در نتیجه ضربه صدای بم و کلفت ضعیفی از آن میشنوید. ولی یک ظرف مسی تقلبی صدای تیز و بلندی دارد.
- لبههای ظروف مسی به خاطر اینکه باعث بریدن دست نشوند، یا لب را هنگام نوشیدن پاره نکند خم کاری میشوند. در نتیجه سطح لبه ظروف و جامها کاملا یک دست و صاف و صیقلی است. اگر لبههای ظرف مورد نظر تیز است از خریدن آن صرف نظر کنید.
- یکی دیگر از راهها برای تشخیص ظروف مسی اصل از تقلبی، رنگ خود ظرف است. ظرف مسی اصل درخشان و قرمز رنگ است. اگر از آلیاژ برنج در این ظروف به کار رفته باشد، رنگهای زرد در آن پدیدار میشود. علاوه بر آن دیگر ظرف درخشان نیست و مات میشود. البته برای ساخت خود آلیاژ برنج به مس نیاز است. در نتیجه اگر مس آن به مقدار زیاد به کار رفته باشد، ممکن است نتوانید به راحتی متوجه تفاوت رنگ آنها شوید. آنها را در مقابل نور نگه دارید؛ اگر رنگی به جز قرمز متمایل به قهوهای مانند: زرد، سبز – زرد یا قهوهای دیدید احتمال تقلبی بودن آن بالا است.
- درون ظرفهای مسی اصل لایهای از قلع اصل کار شده است. این کار به این خاطر انجام میشود که اگر فلز مس با غذاهای اسیدی واکنش دهد و وارد بدن شود برای بدن مضر خواهد بود. در نتیجه لایهای از قلع در داخل ظروف مسی کار میکنند تا محافظ غذاها و بدن باشد. در ظروف تقلبی اغلب به جای قلع اصل از آلیاژهای دیگر استفاده میشود یا ممکن است به درستی و با دقت این کار را انجام ندهند. لذا دقت داشته باشید که درون ظروف مسی باید کاملا درخشان، صاف و بدون سوراخ باشند و لکههای سیاه و … در آن وجود نداشته باشند.
- یک راه بسیار راحت تشخیص، آهنرباست. گاهی افراد متقلب ظروف آهنی را با لایهای از مس میپوشانند و به عنوان ظرف مسی به فروش میرسانند. در نتیجه به همراه داشتن آهنربا به تشخیص ظروف مسی اصل از تقلبی کمک میکند. حواستان باشد در تمام قسمتهای کف، دیواره، دستهها و درب ظرف آهنربا را امتحان کنید. اگر آهنربا به ظرف بچسبد؛ آن ظرف اصل نیست.
پخت برنج در قابلمه مسی
طرز پخت برنج در قابلمه مسی به این صورت است که برنج را به صورت کته در قابلمه مسی کته پز یا به صورت آبکش شده با شعله ملایم و شعله پخش کن قرار میدهند و به هیچ عنوان نمیچسبد و تهدیگ زیبا و خوش رنگی هم درست میشود.
قبل از استفاده از ظروف مسی
برای استفاده از ظروف مسی برای اولین بار باید مقداری شیر داخل آن بجوشانید یا اینکه قبل از استفاده برای اولین بار ابر نمدار با خاکستر نرم ذغال به داخل ظرف بکشید و سپس آبکشی کنید. ظروف مسی قبل از اولین استفاده باید آماده شوند و دستورالعمل آمادهسازی آنها نیز با توجه به روکش داخلی ممکن است در مدلهای گوناگون متفاوت باشد.
ظروف مسی با روکش داخلی از جنس قلع به منظور پخت انواع غذا مورد استفاده قرار میگیرند، اما با توجه به خاصیت ضد چسبندگی فلز قلع نیاز به آمادهسازی ندارند. جالب است بدانید روکش قلع بر خلاف روکشهای تفلون به هیچوجه مواد شیمیایی را به غذا منتقل نمیکند و برای سلامتی شما هیچ خطری ندارد. تنها نکته در مورد روکش قلع این است که در هنگام شستن آن باید دقت کافی را به خرج دهید و در صورتی که این عایق از بین رفت، ظرف مسی خود را برای قلع اندود شدن مجدد به مراکز معتبر انتقال دهید. در مقابل دیگ مسی با روکش داخلی از جنس استیل ضد زنگ قبل از اولین استفاده نیازمند آماده سازی است.
چرا به جای استفاده از ظروف مسی از ظروف برنجی استفاده نکنیم که از فواید فلز روی هم بهرهمند شویم و نگران از بین رفتن روکش قلع هم نباشیم ؟
بسیار مفید است واستفاده مانعی ندارد اما مس مورد نیاز بدن راتامین نمیکند
سلام بسیار عالی ومفید بود پاینده باشید.
درود سرب جمع نشده قلع آن قسمت از بین رفته است
سلام وقت بخیر من داخل ماهی تابه مسی غذا درست کردم داخل غذا یک تکه فلز شبیه سرب بود که داخل ماهی تابه نگاه کردم یک قسمتش مقداری انگار سرب جمع شده میشه راهنمای کنید
ظروف مسی هم خوشگل هستن هم از نظر سلامتی مفید هستن تو کشورهای اروپایی هم استفاده از ظروف مسی سنتی بسیار متداول هست از قدیم تو ایران هم متداول بوده ، پزشکان زیادی توصیه به استفاده از ظروف مسی میکنن البته ظروف مسی اصل و با کیفیت من خودم عاشق مس هستم ، اکثرا نمیتونستم مس خوب گیر بیارم
سلام روز بخیر؛ بله یون مس مفیده و با قلع اندود جلوی ورود یون مس به غذا گرفته نمیشه
اگر مس برای سلامتی بدن خوبه با قلع اندود کردن ظرف جلوی ورود مس به غذا کاملا گرفته میشه پس چرا قلع اندود خوبه مگر اینکه فرآیند ورود مس به غذا را کند کنه
باسلام ممنون ازمطالب مفیدتون
ممنون از اطلاعات خوبتون موفق باشید
سلام دوست گرامی قابلمه مسی قلع اندود بسیار مفیده فقط بعد از مدتی احتیاج به تجدید قلع داره که باید جای مطمین انجام بدید
سلام من خیلی قابلمه مسی دوس دارم ویکی هم گرفتم اماموندم توی اینکه بالاخره استفادش خوبه یامضر. هرکی یه چیز میگه همش میترسم فلزداخلش کنده شه وبدباشه چیکارکنم
سلام دوست گرامی از کفگیر چوبی میتونید استفاده بفرمایید اگر خش بخوره و قلعش بره صرفا تا زمانی که روی حرارته مفیده بعد از اینکه از روی گاز برش داشتید بلافاصله باید تخلیه بشه
سلام استفاده از قوری کتری مس برای چای خوب هست یا خیر ؟
خیلى مطالب خوبى بودن فقط من براى آب خورن آن رادر مس میجوشانم ومیخورم شما فرمودین روزى دو بار باید بخوری
خیلی مطالب اموزنده وعالی روخوب ترویج میکنید خداخیرتون بده
سلام و درود استفاده از ظروف مسی، توسط ائمه بزرگوار ، نهی شده است.
در صورتی که قلع اندود نشده باشه بله صحبت شما درسته
قابلمه ی آلومینیومی و روحی چه فرقی باهم دارند؟یا اینکه یکی ان و فرقی ندارن؟
مطالب مفید بود ولی اینکه ظرف مسی باید هرچند وقت یکبار قلع اندود بشه و همه جا دسترسی به این کار نیست .
صحیح. پس میشه از دیگر ظروف سالم استفاده کرد نظیر چدن، پیرکس،سنگی، سفالی، و…
باسلام خدمت آقای دکتر روازاده و تشکر از مطالب مفیدی که بیان میکنید میخکاستم بپرسم آیا ظروف مسی که براثر مرور زمان تغییر رنگ میدهند برای سلامتی مضر هستند؟
خیر مانعی ندارد ترشی در آن نجوشد .وغذارابعداز پخت خالی کنید/ودرصورت امکان قلع اندود کنید
سلام من شنیدم که هفته ای دوبار از ظروف مسی میشه استفاده کرد آیا صحت داره ؟
اگر قلع اندود باشه هر چقدر بخواید استفاده میکنید و منع مصرف نداره
سلام ممنون از مطالب تون
با سلام خیلی مطلب خوبی بود استفاده کردیم خیلی ممنون از آقای دکتر