تدابیر طب سنتی در فصل زمستان

اقدامات پیشگیرانه در فصل زمستان

هر فصل از سال، دارای ویژگی هایی می باشد که با آگاهی از خصوصیات آنها، می توان از فرصت های آن حداکثر استفاده را برد و با شناخت تهدیدها و انجام اقدامات مناسب پیشگیرانه و رعایت توصیه های بهداشتی، از بیماری ها و مشکلات احتمالی آن، ایمن باشیم. با فرا رسیدن زمستان به نکات زیر توجه نمائید:

در فصول پاییز و زمستان، هوا سردتر و روزها کوتاه تر می شوند. مدت زمان تابش خورشید کم تر از دیگر فصول می باشد. احساس افسردگی و دلگیری در این فصل افزایش می یابد و افراد افسرده بیش از سایر فصول سال دچار عود علائم افسردگی می شوند. طبیعت پاییز، سودازاست و خلط سودا در پاییز و خلط بلغم در زمستان بیش از سایر اخلاط می توانند بسته به شرایط افراد در آنها غلبه پیدا کنند. در زمستان توصیه می کنیم این موارد را انجام دهید:

1. گرم نگه داشتن سر به شکل گذاشتن کلاه و بستن سر، مخصوصاً موقع خواب.
2. پوشیدن لباس پوشیده ولو که احساس سردی نکنید، چرا که باد پاییزی مضر است و باید بدن را از آن دور کرد.
3. انجام حجامت عام به عنوان اقدامی پیشگیرانه در نیمه دوم ماه های قمری در فصل پاییز. (اصولاً در محدوده زمانی روزهای هفدهم هر ماه قمری تا بیست و هفتم هر ماه، انجام حجامت بهتر است)
4. اجتناب از خوردن غذاهای با طبع سرد، خصوصاً در وعده شام.
5. اجتناب از خوردن خوراکی های با طبع سرد، در مهمانی های شبانه و شب نشینی ها و استفاده از خشکبار گرم به جای هرگونه پذیرایی و تنقلات.
6. اجتناب از خوردن هندوانه که دارای طبع سرد و تر هست و مخصوص این فصول نمی باشد. (نارنگی، پرتقال و انار را می توانید در صورتیکه که شیرین هستند میل کنید)
7. خوردن انواع آش های سنتی مناسب فصل سرما.
8. استفاده فراوان از چای های افتیمون و اسطوخودوس.
9. خوردن زعفران همراه برنج (هنگامی که در وعده غذایی برنج نیز باشد)
10. استفاده بیشتر از نور خورشید، در ساعات محدودی که امکان استفاده از نور خورشید هست.

• معرفی محصول: برنج ایرانی ارگانیک مورد تایید دکتر روازاده

ضمنا توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که ما واژه ای به عنوان دم نوش نداریم و متاسفانه این نام یک نام وارداتی است تا واژه چای را منحصر به چای سیاه مضر گرداند. واژه ی چای یک واژه ایرانی است و مربوط به بسیاری از گیاهان می باشد مانند چای به لیمو، چای بابونه، چای گل گاو زبان و…

• مطالعه بیشتر: آداب و رسوم شب یلدا در طب سنتی

لزوم مدیریت بدن در فصل زمستان

در فصل زمستان، گرما به درون بدن می رود و مصرف میوه کم می شود. مردم، بیش تر غذاهای سبک می خورند و پس از غذا استراحت می کنند و به وسایل گرمازا پناه می برند، از این رو دستگاه گوارش بهترین حالت را دارد.
بیش تر بیماری های این فصل، بلغمی هستند، مانند زکام، گلو درد، عفونت ریه، درد پهلو و پشت، سردرد، سکته، صرع و بیماری های عصبی (به ویژه افسردگی) خشکی پوست نیز در زمستان شایع است. این فصل مایه دردسر پیران و راحتی میانسالان است و بدترین فصل برای بلغمی مزاج هاست.
با توجه به ویژگی سرد و تر بودن طبیعت فصل زمستان، توصیه امام رضا (علیه السلام) به مصرف غذاهای پر انرژی است. مالیدن روغن و ماساژ استخوان ها با روغن های گرم و مفید نظیر روغن بنفشه، به تقویت و استحکام آن ها کمک می کند.

• معرفی محصول: روغن بنفشه تدبیر شده مورد تایید دکتر روازاده

سفارش ایشان به خوردن حبوبات گرم و استحمام خوب نیز از آن روست که با افزایش تعریق، سبب کاهش بلغم می شود. پرهیز از مصرف شیرینی ها و خوردن همزمان ماهی و ماست نیز به علت افزایش سردی و بلغم است.
استفاده از خشکبار و میوه های خشک و مفید، نظیر پسته، بادام، فندق، گردو و سنجد، از دیگر سفارش های این امام است. توصیه ایشان برای ماه پایانی زمستان، خوردن گوشت پرنده و شکار است، زیرا در روزهای پایانی زمستان، هنوز سرمای هوا محتمل است و از سوی دیگر، بدن انسان در قیاس با ماه های پیش رو، محتاجِ حرارت بیش تری است و گوشت حیوانات، حرارت بالایی در بدن تولید می کند.
در توصیه ای پایانی برای این ماه، به افزایش تحرک و ورزش و فعالیت های بدنی اشاره می فرماید، زیرا فعالیت های بدنی، سبب نشاط و شادمانی انسان می گردد و به بیدار شدن و احیای اعصاب نیز کمک می کند؛ اعصابی که در سرمای زمستان به نوعی به رخوت دچار شده بودند.

امام رضا (علیه السلام) درباره زکام و سرماخوردگی می فرماید: هر کس می خواهد در همه زمستان از زکام ایمن بماند، هر روز، سه لقمه عسل با موم آن بخورد و گل نرگس ببوید، زیرا از زکام، ایمنی می دهد. سیاه دانه نیز چنین خاصیتی دارد.

• معرفی محصول: عسل 5 ستاره مورد تایید دکتر روازاده

لازمه سلامت بدن، گرمای تابستان و سرمای زمستان

امروزه کشور ایران یکی از پر مصرف کننده ترین کشورهای جهان در زمینه مصرف انرژی است. در فصل زمستان مشاهده می شود، فضای داخل اتاق های محل زندگی یا در محل کار را آن قدر گرم می کنند که افراد مجبور به کم کردن لباس های خود می شوند و با یک لباس بسیار نازک در منزل به سر می برند، در صورتی که سرمای نسبی زمستان برای سلامتی بدن لازم است و تحمل سردی مختصر مخصوصاً در دست و پاها شرایط مناسبی را در بدن حاکم می کند که به روند سلامت ما کمک می کند.

در گذشته از کرسی در منازل استفاده می شد و با این کار فضای اطاق سرمای مختصری داشت و زمستانی بود و فقط فضای خواب را گرم نگه می داشتند، چون در زمان خواب سردی به کل بدن حاکم می شود.
در تحقیقات امروزی نیز به این نکته دست یافتند که سرمای به اندازه، یک سری آنتی اکسیدان ها را در بدن ما ترشح می کند که برای سلامتی لازم است و اثر خنثی کنندگی بر روی یک سری رادیکال های آزاد که پیش ساز سرطان است دارد. در فصل تابستان نیز نباید فضای اطاق را خیلی سرد و خنک کنیم.
کلاً در منابع طب سنتی اسلامی آمده است که ما باید تا حدی صبر به سرمای زمستان و صبر به گرمای تابستان داشته باشیم تا تعادل مناسب با آب و هوای فصل بر بدن ما حاکم شود.

درمان افسردگی در فصل زمستان

متخصص طب سنتی راهکارهایی برای مقابله با افسردگی ارائه داد. مهدی میرغضنفری پژوهشگر طب سنتی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، در ارتباط با بروز افسردگی در فصل پاییز و زمستان اظهار داشت: بسیاری از افرادی که دارای مزاج سرد و خشک هستند، در پاییز و زمستان دچار مشکلات روحی همچون افسردگی و ناامیدی و خواب‌های پریشان می‌شوند.

وی افزود: اولین قدم برای مبارزه با این مسئله کاهش سودا در بدن از طریق مصرف نکردن غذاهای مانده، گوشت‌های سنگین مانند گوشت گاو، کنسروجات، ترشی، عدس، بادمجان و فست‌فود است.

این متخصص طب سنتی گفت: افراد دارای مزاج سرد و خشک اصولاً اندام لاغرتری دارند و آستانه تحمل آنها نیز پایین‌تر است. بنابراین توصیه زیادی به خوردن غذاهای گرمی در آنها نمی‌شود. بلکه مصرف متوسط این مواد گرم می‌تواند مؤثر واقع شود. این متخصص فیزیولوژی به افراد گرفتار افسردگی در پاییز و زمستان گفت:‌ ورزش ملایم و پیاده‌روی، معاشرت با دوستانی که خاطرات خوش با آنها دارند، پرهیز از تنهایی و استفاده از رنگ‌های شاد در انتخاب لباس می‌تواند در رفع این مسئله موثر باشد.

وی گفت: دم‌کرده گل‌گاوزبان و بابونه برای تقویت اعصاب مفید است و مصرف چای سیب، به و بوئیدن گلاب و به تازه در این زمینه مؤثر واقع می‌شود.

در فصل زمستان سر خود را کامل بپوشانید

یکی از شیوه های مرسوم سبک زندگی و نحوه لباس پوشیدن در مردمان قدیم بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران، پوشاندن سر به خصوص در فصل زمستان و هوای سرد است. این شیوه چه برای زنان و چه مردان رایج بوده است. حتی شبها و حین خواب برای پوشاندن سر از شب کلاه استفاده می شده است.

احتمالا یکی از دلایل شایع شدن بیماریهای سر و مغز و اعصاب با منشا سردی سر، در مردمان امروزی، کنار گذاشتن همین رسم دیرینه باشد. به بیماران مغز و اعصاب مانند کسانی که سردرد در مواجهه با سرما دارند، توصیه می شود حداقل در فصول سرد، پوشش مناسب سر و پیشانی در فضای بیرون از منزل و نیز در هنگام خواب داشته باشند.

آیا می دانید؟ بستر خواب مزاج دارد!

بستر خواب مزاج دارد. تشک های پشمی مزاج گرم وخشک دارند. تشک های پشمی، بستر مناسبی برای افراد سرد مزاج اند. تشک هایی با الیاف مصنوعی (مانند تشکهای مرسوم امروزی که بر روی تخت ها استفاده می شود) می توانند باعث به هم ریختگی مزاجی شوند. تشک های پنبه ایی مزاج سرد دارند. با توجه به مزاج و طبع خود، نوع تشک خود را انتخاب کنید. همین طور با توجه به مزاج فصل نوع تشک انتخاب می شود تابستان پنبه و زمستان پشم.

معجزه فصل زمستان را می شناسید؟

برای درمان سرماخوردگی انار پخته بخورید. این آنتی بیوتیک قوی هر نوع عفونت ناشی از سرماخوردگی مثل گلودرد، گوش درد، برونشیت مزمن و عفونت ریه ها را درمان می کند.

طرز تهیه انار پخته

روش اول: انار را به شکل آب لمبو شده در آورید و آن را داخل فویل پیچیده و در فر بگذارید تا پخته شود که به اصطلاح به آن انار مشوی می گویند، سپس آب و دانه ­ها و پوست داخلی انار را میل نمایید.

روش دوم: یک عدد انار را روی شعله پخش کن با حرارت خیلی کم قرار بدهید تا آهسته آهسته توی خودش به مدت ۲۰ دقیقه بجوشد و پخته شود فقط دقت کنید که نسوزد برای همین گاهی آن را بچرخانید. پس از پخته شدن پرده ها و رگه های داخلش را هم با دانه های پخته شده میل کنید.

آیا مصرف ترشی در فصل زمستان مفید است؟

در فصل ترشی اندازی و ترشی خوری لازم دیدیم هشدارهای لازم را در مورد عوارض این ماده غذایی نه چندان سودمند بدهم. در فصل پاییز و زمستان بخاطر سردی هوا، معمولا بی اشتهایی ایجاد می شود که از قدیم الایام مصرف ترشی با تحریک سودا باعث تحریک اشتها و کمک به مصرف غذاهای مقوی در این فصل میشده است.

اما متاسفانه گاهی مصرف ترشی به صورت افراطی دیده می شود و در تمامی فصل ها و کنار تمام غذاها و به میزان زیاد مصرف میشود که قطعا عوارضی در پی خواهد داشت.

آیا می دانید مصرف افراطی ترشیجات چه عوارضی دارد؟

ترشی قاتل اعصاب است. یعنی هر مزه ی ترشی (مخصوصا اگر گزنده و زننده باشد) باعث ضعف اعصاب می شود. افرادی که از بیماری های عصبی رنج می برند (از انواع سردرد گرفته تا فراموشی پارکینسون و دردهای سیاتیک و…) باید از مصرف ترشیجات اجتناب کنند.

باعث آسیب به معده می شود. معده عضوی عصبانی است (یعنی عصب گیری زیادی دارد) بنابر اصل شماره ١، آسیب به عصب، باعث ضعف معده می شود. افرادی که دچار سوزش سر دل، ریفلاکس، درد معده و نفخ هستند از مصرف ترشی اجتناب کنند.

پیری زودرس؛ ترشی جات با مزاج سرد و خشک، باعث سرعت یافتن روند پیری بدن می شوند. افزایش میزان و عمق چین و چروکها، حس خشکی پوست، کم شدن الاستیسیته پوست از عوارض قابل لمس این روند است.

• معرفی محصول: کرم زالو حلزون نفیس مورد تایید دکتر روازاده

اگر عصبی و پرخاشگر هستید و یا زود اضطراب و استرس سراغ شما می آید بهتر است از مصرف ترشی مخصوصا ترشی فلفل شدیدا پرهیز کنید. طعم تند و ترش و گزنده باعث افزایش صفرا می شود که یکی از عوارض آن تغییرات خلقی مخصوصا عصبانیت، اضطراب و بی قراری است.

نسخه گیاه درمانی در فصل زمستان

با فرارسیدن فصل سرما افراد با نوشیدن چای طبیعی می‌توانند بدن خود را گرم نگه دارند. سرمای هوا را دیگر کاملا می‌توان احساس کرد. سرمایی که ناخودآگاه سبب می‌شود گرما برایمان عزیز و ارزشمند شود! برای همین است که در فصل سرما می‌رویم سراغ گرما.

این گرما با یک نوشیدنی خوشمزه برایتان مهیا می‌شود البته به شرطی که فوت‌و‌فن تهیه یک نوشیدنی گرم و مفید را بدانید. انواع چای‌های ایرانی کنار آتش زیبای شومینه زندگی را هر چند برای دقایقی کوتاه لذت‌بخش می‌کند. شاید دوست داشته باشید یک فنجان قهوه میل کنید.

• معرفی محصول: قهوه نایاب ایرانی مورد تایید دکتر روازاده

شاید هم جزو آدم‌هایی هستید که دوست دارید کنار آتش گرم شومینه یک نوشیدنی خنک بنوشید. به جای خوردن نوشیدنی‌هایی که پر از اسانس‌های سالم و غیرسالم است، می‌توان از چای هایی که از گیاهان طبیعی درست شده‌اند، استفاده کرد تا از خواص بسیار آن هم بهره‌مند شد و هم با نوشیدن یک چای سالم بدنی ایمن و قوی در برابر انواع باکتری‌ها داشت.

این چای‌ها علاوه بر داشتن خاصیت زیاد، سبب گرم نگه داشتن بدن شده و همین امر سبب می‌شود که در فصول سرد سال از لباس کمتری استفاده کنیم.

دکتر مطهری متخصص طب سنتی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به علل گرمای تولید شده به وسیله گیاهان اظهار داشت: زمانی در بدن حرارت تولید می‌شود که افراد در اثر خوردن مواد غذایی، سوخت و سازشان سبب تولید انرژی و بالطبع دمای داخلی بدن بالا می‌رود و فرد احساس گرما می‌کند.

گیاهان شوفاژ طبیعی‌اند

وی بیان کرد: انواع موادغذایی که سرشار از انرژی بوده که این ناشی از دریافت گرمای خورشید از طریق فتوسنتز است که به صورت ترکیباتی که در این مواد ایجاد می‌کند باعث شده که این مواد مبدل به انرژی زیادی شود و این خود سبب تولید گرما و افزایش سوخت و ساز بدن می‌شود.

قندهای مرکب ذخیره‌کننده انرژی خورشیدی

این متخصص طب سنتی افزود: موادی مانند پروتئین، چربی، قندهای مرکب دارای انرژی زیادی بوده و سبب گرمایی فراوان در بدن به خاطر خاصیت سوخت و ساز زیادی در بدن خواهد شد که از این دسته موادی مانند حبوبات و غلات نیز از طریق ذخیره خورشید را در خود تهیه و این انرژی خورشیدی در بدن افراد پخش و سبب تولید گرما می‌شود.

کاهش هزینه خانوار با خوردن غلات

مطهری ادامه داد: موادی مانند مویز، کشمش، خرما و بادام زمینی دارای انرژی زیادی بوده به‌طوری که افراد با خوردن این مواد غذایی همچنین غلات باعث گرم شدن بدن‌شان می‌شود و در فصول سرد سال احساس سرما نکرده و این کار سبب مصرف کمتر انرژی و سوخت‌های فسیلی در محیط زندگی می‌شود.

وی در پایان گفت: با مصرف گوشت حیواناتی که از این دسته گیاهان مصرف می‌کنند، به علت خاصیت ایجاد شده در گوشت‌شان باعث تولید انرژی گرمایی در بدن می‌شود و مصرف‌کننده در فصول سرد سال احساس سرمای کمتری خواهد کرد.

دکتر بسکی متخصص تغذیه در این گفت‌وگو با اشاره به چای‌های گرم‌کننده بدن اظهار داشت: چای‌هایی مانند هل، زعفران، دارچین و آویشن به علت خاصیت و طبع گرم‌شان در بدن انرژی زیادی را تولید و در نتیجه سبب می‌شود که فرد مصرف‌کننده احساس گرما می‌کند و نیازی به مصرف سوخت‌های فسیلی کمتری می‌کند.

وی بیان کرد: چایی مثل زنجبیل علاوه بر گرم نگه داشتن بدن باعث تقویت حافظه و افزایش هورمون های افراد شده و ادرار افراد را تنظیم می‌کند و همچنین این چای خون ساز و خلط‌‌آور است. این متخصص افزود: زیره بسیار گرم‌تر از زنجبیل بوده و برای افرادی که از افت فشار خون رنج می‌برند، بسیار مناسب است و انرژی زیادی را در بدن تولید و همین امر سبب گرم شدن فرد مصرف‌کننده خواهد شد.

معرفی محصول: حب تقویت حافظه مورد تایید دکتر روازاده

بسکی تصریح کرد: از دیگر چای‌هایی که طبعی گرم دارند، بادرنج بویه و شیرین بیان است و افراد با مصرف این گیاهان دارویی علاوه بر بهره‌گیری از خواص زیادشان می‌توانند بدن را در فصل‌های سرد سال گرم نگه داشته و انرژی کمتری استفاده کنند. چای‌ها را معمولاً بین 2 تا 4 فنجان بیشتر نباید مصرف کرد زیرا مصرف بیش از حد آنها باعث بالا رفتن فشار و مشکل ساز شدن کبد افراد می‌شود.

• مطالعه بیشتر: علت و علائم کبد چرب چیست؟