در فصول چهارگانه سال که هر کدام مزاج خاص خود را دارد، مراقبت در فصل پاییز شاید حساستر و سختتر از دیگر فصول باشد؛ چراکه از رطوبت و گرمای بهاری به خشکی و گرمای تابستان و سپس به یکباره به سردی و خشکی پاییز وارد میشویم.
این انتقال و ورود ناگهانی را قطعا همه ما در اواخر شهریور احساس کردهایم. چه بسا که دوگانگی و اختلاف دمای آب و هوا در ساعات میانی و پایانی روز ما را به دردسرهایی چون زکام نیز گرفتار کرده باشد.
طبع پاییز چیست
مزاج فصل پاییز سرد و خشک یا همان سوداوی است. در این فصل رطوبت و حرارت کم شده، طبیعت دچار ریزش و سقوط میشود و به یکباره این تاثیر بر انسانها نیز نمایان خواهد شد. تا آنجا که در احادیث ائمه نیز به پوشیدن بدن از بادهای پاییزی بسیار سفارش شده است.
قرار گرفتن در معرض سردی و خشکی پاییز موجب از دست رفتن رطوبت و گرمای بدن و ایجاد مشکلات متعددی از جمله سینوزیت، عفونتهای سیستم تنفسی، آلرژی و نیز سستی بدن میشود.
به همین دلیل برای پیشگیری از ایجاد بیماری و عوارض گفته شده، طب سنتی راهکارهایی موثر و ساده ارائه میکند.
راهکارهای طب سنتی برای طی کردن پاییز
پوشاندن بدن در پاییز
اولین راهکار طب سنتی پوشاندن بدن از سرمای پاییز است. در پوشش پاییزی باید حفظ تعادل دمای بدن مورد توجه باشد؛ چراکه پوشش زیاد از حد و یکنواختی که موجب تعرق شود، میتواند اثر معکوس داشته باشد. علاوه بر پوشش، توجه به رژیم غذایی در طب سنتی بسیار اهمیت دارد.
در راهکارهای ارائه شده توسط اساتید طب سنتی برای حفظ تعادل مزاج در پاییز و پیشگیری از غلبه سودا بر بدن نکات بسیاری در رژیم غذایی جای داده شده است که از جمله آنها میتوان موارد زیر را بیان کرد.
1.مصرف غذاهایی با طبع گرم و تر مثل غذاهای سوپی و آبدار، آبگوشت، گوشت گوسفندی و بلدرچین، حبوبات، تخم مرغ، شیره انگور و خرما، عسل طبیعی، میوههای رسیده، شیرین و…
2.پرهیز از غذاهایی با طبع سرد و خشک مثل ترشیجات، لبنیات، غذاهای سرخ شده و آماده، عدس، میوه های ترش، بادمجان، گوجه فرنگی، خیار ، قارچ و…
3.جویدن گهگاه کندر به دلیل بالا بردن گرمی مغز و پیشگیری از زکام
4.مصرف چای طبیعی و گیاهی گرم مثل چای مبارک عطارخونه، اسطوخدوس، بابونه و آویشن
5.مصرف ارده و شیره در وعده صبحانه
دیگر تدابیر طب سنتی برای پاییز
حجامت پاییزه
از تدابیر دیگر طب سنتی در پاییز انجام حجامت است. طب سنتی حجامت را در دو مقطع زمانی بسیار مفید میداند. یکی در اوایل بهار و دیگری اوایل پاییز است؛ چراکه در این ایام هوا نه خیلی سرد و نه خیلی گرم است. البته از آنجا که حجامت تا حدی موجب غلبه خشکی بر بدن خواهد شد در پاییر فقط به افراد دموی مزاج توصیه میشود .
همچنین بخوانید: فواید حجامت در طب سنتی
همچنین انجام حجامت در پاییز میتواند برای افرادی که غلظت و چربی خون بالا دارند و در سر و بدن خود احساس سنگینی میکنند، مفید باشد.
بادکش گرم از تدابیر پاییز
علاوه بر حجامت استفاده از بادکش گرم نیز به عنوان نوعی حجامت خشک به خصوص در ناحیه کمر و ریهها تاکید شده است.
استفاده از روغنهای گرم
راهکار دیگری که طب سنتی برای تعدیل مزاج در پاییز به کار میگیرد، روغن مالی با روغنهای گرم بعد از حمام است. روغن بنفشه، روغن گل سرخ، روغن زیتون و روغن بادام شیرین جزو روغنهای شیرین و مناسب فصل پاییز هستند. این روغنها با طبع میتوانند در حفظ گرمی و رطوبت پوست و نیز برطرف کردن خارش و اگزما موثر باشند.
روغنها را میشود در نواحی مختلفی مانند پیشانی برای غلبه بر بیخوابی و تنشهای عصبی یا روی شکم به شکل دورانی و در جهت حرکت عقربههای ساعت ماساژ داد و یبوستهای رایج در فصل پاییز را درمان کرد.
درمان یبوست در فصل پاییز
علاوه بر روغن مالی استفاده از ملینهای گرمی چون روغن زیتون و انجیر خشک نیز در درمان یبوست در فصل پاییز موثر است. به گفته کارشناسان طب سنتی استفاده از بوهای خوش با رایحههای گرم مانند گل نرگس، گلاب و عنبر نیز موجب گرمی طبع و بالا بردن خلق در فصل پاییز میشوند.
ورزش در پاییز
اما در نهایت ورزش در پاییز به عنوان عمومیترین راه پیشگیری و درمان در بیماریها مورد تاکید طب سنتی است. تحرک جسم و ورزش به طور مداوم و متعادل در بروز سلامت و رفع حالات بیمارگونه ناشی از غلبه سردی و خشکی پاییز بسیار مفید و حائز اهمیت است.
سپاسگزارم جامع و کامل بود